Tôi về làm dâu năm 25 tuổi, không được mẹ chồng thương từ ngày đầu.
Bà luôn nói thẳng:

– “Con gái không cùng máu mủ, đừng mong chia chác nhà này. Tao sống bao nhiêu năm không để người ngoài chen vào!”

Chồng tôi không dám trái lời mẹ.
Mỗi lần anh dúi cho tôi vài trăm ngàn, bà đều phát hiện và mắng ngay:

– “Tiền của mẹ, của nhà này, không cho người dưng tiêu xài bậy bạ!”

Đến khi bà nằm liệt 7 năm cuối đời, các anh chị em trong nhà mỗi người một lý do thoái thác.
Tôi – người con dâu không máu mủ ruột rà – lại là người ngày bón cháo, đêm thay tã.
Có lúc bà nhìn tôi lâu rồi quay mặt đi, lạnh tanh như thể… tôi là người hầu.

Chồng tôi khuyên:

– “Thôi em chịu khó… Cho dù bà không thương, mình cũng nên làm tròn đạo.”

Tôi không oán. Chỉ âm thầm gồng gánh cho đến ngày bà trút hơi thở cuối cùng.

**Sau lễ tang, các con của bà xúm lại bàn chuyện mở két sắt.

Ai cũng đinh ninh sẽ chia nhau ít nhiều tài sản.**

Khi két sắt được mở, mọi người đứng chết lặng.

Bên trong không chỉ có hơn 15 cây vàng, vài sổ tiết kiệm —
Mà còn một bì thư đã ố vàng, ghi rõ: “Chỉ mở khi tôi qua đời – gửi cho con dâu Nguyễn Thị L.”

Chồng tôi run tay mở ra.
Bên trong là một tờ giấy xét nghiệm ADN cũ kỹ, niêm phong từ 28 năm trước.

Dòng đầu tiên khiến cả phòng như đông cứng:

“Người phụ nữ tên Nguyễn Thị L. có kết quả trùng huyết thống hệ mẫu với… NGUYỄN VĂN T. – con trai út của tôi.”

Chồng tôi sững người.
Các anh chị xôn xao:

– “Gì vậy? Em là… em họ à?”
– “Không… Không thể nào…”

Tôi bật khóc. Không phải vì số vàng.
Mà là vì sau ngần ấy năm bị xem như “người ngoài”, thì ra chính bà mới là người đã điều tra, đã âm thầm xác nhận… và đã chọn im lặng.

Dưới tờ xét nghiệm là một dòng viết tay xiêu vẹo:

“Mẹ biết con không cần tiền, chỉ cần được công nhận là người trong nhà.
Nhưng mẹ thì không dám…
Mẹ không đủ can đảm nói ra sự thật này lúc còn sống, nên để lại hết cho con – đứa con mà mẹ từng xem là không máu mủ, mà hóa ra lại là ruột thịt nhất đời mẹ.”

Có những sự thật khi sống người ta giấu như giữ mạng… nhưng khi chết đi, lại trở thành món quà duy nhất – để chuộc lại một đời lạnh nhạt…