Trải qua biến cố, NSƯT Thanh Tú – người vào vai Nhu phim “Sao Tháng Tám” – đang có cuộc sống an nhiên bên con cháu. Ở t.uổi 79, bà vẫn giữ được sự mặn mà, duyên dáng của mình.
Theo quyết định số 724/QĐ-CTN do Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký ngày 22/6/2023, có 77 cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND).
NSƯT Thanh Tú có tên trong “bảng vàng” lần này, hồ sơ của bà được gửi từ Nhà hát Kịch Hà Nội.
NSƯT Thanh Tú: Sự nghiệp đỉnh cao với vai nữ cán bộ cách mạng Nhu
NSƯT Thanh Tú sinh năm 1944 trong một gia đình trí thức ở Hà Nội. Bà là con thứ hai trong một gia đình có 8 anh chị em, cha bà là nguyên là Thứ trưởng Bộ Xây dựng.
Năm 9 t.uổi, bà được gửi đi học tại Trung Quốc trong chương trình dành cho con em cán bộ cấp cao. Trở về nước, NSƯT Thanh Tú học ở trường THPT Chu Văn An, sau đó đi học Đại học Kiến trúc. Đang học trường Kiến trúc, bà bỏ đi sang thi vào Đoàn văn công Hà Nội.
Từ năm 1960 đến 1964, NSƯT Thanh Tú theo học và tốt nghiệp tại tốt nghiệp Trường Sân khấu Hà Nội (nay là Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội).
Bà trở thành một diễn viên kịch, từng thành công với những vai diễn như: Hương Giang trong vở “Tiền tuyến gọi” do đạo diễn Trần Hoạt dàn dựng, Tanhia trong vở kịch cùng tên, đạt kỉ lục với hơn 1200 suất diễn; quận chúa Minfo trong “Âm mưu và tình yêu”, đây cũng là vở diễn thành công nhất của bà.
Năm 1966, NSƯT Thanh Tú đóng bộ phim đầu tiên với vai Thảo trong bộ phim “Biển lửa” của đạo diễn Phạm Kỳ Nam. Bà kết hôn với đạo diễn Phạm Kỳ Nam trong năm đó. Năm 1969, bà tiếp tục thể hiện vai cô diễn viên Hương Giang trong bộ phim chuyển thể từ vở kịch cùng tên “Tiền tuyến gọi”, do nghệ sĩ Phạm Kỳ Nam đạo diễn.
Sau “Tiền tuyến gọi”, NSƯT Thanh Tú tiếp tục vào vai mẹ bé Hà trong phim “Em bé Hà Nội” (1974), vai chị Hảo trong “Vùng trời” (1975). Năm 1976, bà giành được thành công lớn với vai Nhu trong bộ phim “Sao tháng tám” của đạo diễn Trần Đắc.
Với vai diễn này, bà đã giành giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất ở Liên hoan phim Việt Nam lần thứ IV năm 1977, được Ủy ban phụ nữ toàn Liên bang Xô Viết trao giải đặc biệt khi dự Liên hoan phim Moskva. Sau thành công quá lớn của vai Nhu, NSƯT Thanh Tú từ chối tham gia các dự án điện ảnh khác cho đến năm 1984.
Từ năm 1979 đến 1983, bà theo học khóa đạo diễn sân khấu ở trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Bà là đạo diễn của nhà hát kịch, từng đạo diễn các vở như Đỉnh cao và vực thẳm (1989), Cơ đ.ấm (1991), Thị trường trái tim (1993), Thoát vòng tục lụy (1994). NSƯT Thanh Tú trở lại điện ảnh từ năm 1984 với những bộ phim Tình yêu và khoảng cách, Truyện cổ tích cho t.uổi 17, Thời hiện tại, Gánh hàng hoa, Mối tình sau song sắt. Tuy nhiên những vai diễn này không vượt qua được đỉnh cao là Nhu trong Sao tháng Tám.
Ngoài công việc diễn xuất, bà còn là một giảng viên tham gia đào tạo các diễn viên truyền hình, phát thanh viên và MC. Cùng với các nghệ sĩ, đạo diễn Ngọc Quỳnh, Ngô Mạnh Lân, Phương Thanh, Hải Ninh, Trà Giang, Nguyễn Hồng Sến, Trần Vũ, Bùi Đình Hạc, Bạch Diệp, Lâm Tới, bà có tên trong Bách khoa toàn thư điện ảnh Liên Xô. Bà đã được phong tặng danh hiệu NSƯT.
NSƯT Thanh Tú: Con cái thành đạt, tình nguyện “mất tự do” vì gia đình
NSƯT Thanh Tú có sự nghiệp thành công nhưng đời tư bà lại xảy ra nhiều biến cố từ chuyện tình yêu đến hôn nhân. Nếu như cuộc hôn nhân đầu, bà và chồng đạo diễn Phạm Kì Nam ra đi trong êm thấm thì đến “chuyến đò” thứ 2, NSƯT Thanh Tú chia tay trong đau đớn. Bà đau đớn bởi vì đường ai nấy đi khi đang vẫn còn yêu. Bà yêu chồng tha thiết nên hay tin chồng phản bội, bà c.hết lặng.
Cú sốc tinh thần khiến NSƯT Thanh Tú tê liệt và kiệt quệ… Họ chia tay nhau như một lẽ tất nhiên. Cuộc hôn nhân thứ hai này cho bà một cô con gái.
Sau những giông tố, NSƯT Thanh Tú sống bình yên trong gia đình nhỏ cùng con gái và cháu ngoại. Cậu con trai định cư ở nước Pháp xa xôi. Ngẫm lại cuộc đời, bà thấy nhẹ nhõm dù đã trải qua nhiều sóng gió hôn nhân, cuộc sống.
Chia sẻ với CAND bà cho biết: “Tôi độc thân một đời nhưng luôn nỗ lực không ngừng để làm việc, khẳng định mình và nuôi con. Bởi tôi ngộ ra rằng, cuộc đời không cho ai tất cả, nếu cho tôi nhan sắc và tài năng thì sẽ lấy của tôi điều gì đó, không may mắn về chồng, vất vả vì con. Âu cũng là quy luật mà thôi”.
Sau những lận đận từ 2 cuộc hôn nhân, bà bảo: “Giờ bình yên trong tâm hồn là vui nhất”. Những lúc rảnh rỗi, bà thường gặp những người bạn cũng như nghệ sĩ Thanh Quý, nhà viết kịch Trịnh Thanh Nhã để hàn huyên, nói chuyện.
Thanh Tú cho biết, bà vẫn luôn tự hào về những thứ do mình làm ra, những điều mình đã đạt được trong cuộc sống đều là do một tay bà bươn chải, nỗ lực mà có. Rồi bà tìm đến đạo Phật là để trở về chính bản ngã, được là chính mình, để một chút an lòng cho hiện tại, để hóa giải cho số kiếp đa đoan của mình, để tìm thấy lẽ sống an nhiên.
“Đạo Phật giúp tôi ngộ ra được nhiều chân lý sau chuỗi ngày không bình lặng đã đi qua trong cuộc đời tôi. Nói chính xác là tôi tự sám hối bản thân khi theo Phật: Tự nhiên chờ cái đến – Thanh thản tiễn cái đi – Yêu những điều không muốn – Tâm nhàn như mây trôi”, Thanh Tú tâm sự.
Hỏi nữ nghệ sĩ: Ở t.uổi U80, bà có chờ tình yêu đến với mình không, bà cho biết: “Tôi vẫn chờ đợi một hiệp sĩ trong lòng tôi bao nhiêu năm nay. Tôi vẫn chờ một điều không bao giờ đến. Nhưng nếu như tôi không chờ, tôi chẳng có lẽ gì để sống nữa.
Với tôi, tình yêu ở t.uổi nào cũng vậy, chẳng khác gì và cũng không vì điều gì, tình yêu là sự đồng điệu giữa hai tâm hồn. Dẫu có nơi đâu, chỉ mỗi ngày trò chuyện, hỏi han như thế là đủ”, bà trải lòng.