Nghệ sĩ Xuân Hinh sinh năm 1960 ở Bắc Ninh. Suốt những năm cuối thập niên 90, đầu 2000 Xuân Hinh là cái tên thống trị cả thị trường hài phía Bắc.

Ngay từ khi còn học ở trường Sân khấu Điện ảnh, nghệ sĩ Xuân Hinh đã thể hiện năng lực diễn xuất và sau khi ra trường được giữ lại để giảng dạy nhưng ông từ chối vì muốn tự do bay nhảy, biểu diễn trên sân khấu.

Năm 1988 đ.ánh dấu thành công đầu tiên của Xuân Hinh khi tham gia diễn tiết mục nổi tiếng hề Cu Sứt trong Festival Cười, biểu diễn 2 tháng tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt – Xô, được khán giả cổ vũ nhiệt liệt.

Từ thành công đó, Xuân Hinh tiếp tục dấn thân vào sân khấu chèo, hài kịch và gặt hái nhiều thành tích vang dội với một loạt tiết mục như Thầy bói đi chợ, Hề gậy theo thầy, Hề mồi đấu đá, Thị Mầu lên chùa, Người ngựa – Ngựa người, Chồng rượu vợ đề…

Hay một loạt tiểu phẩm khán giả không thể không nhớ: Xuân Hinh đi hỏi vợ, Xuân Hinh đi khám bệnh, Xuân Hinh đi hát karaoke, Xuân Hinh luyện thi hoa hậu…

Với khả năng hát nhiều thể loại nhạc như chèo, xẩm, chầu văn… cùng nét diễn giản dị nhưng cũng đầy châm biếm, loạt tác phẩm của nam nghệ sĩ luôn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc xoay quanh các vấn đề của cuộc sống, nhận được sự yêu mến của nhiều thế hệ khán giả.

Bởi vậy, khán giả yêu mến gọi Xuân Hinh là “Vua hề chèo”, “Vua băng đĩa”, “ Vua hài đất Bắc”… thế nhưng, nam nghệ sĩ chỉ khiêm tốn nhận mình là “kẻ chọc cười dân dã”.

“Vì tôi đại diện cho những người nghèo khổ, những người dân dã dễ gần, dễ gặp. Tôi lăn lộn với cuộc sống của những người lao động, lam lũ. Tôi thương hoàn cảnh của người dân lao động”, ông chia sẻ với phóng viên Dân trí.

Năm 2016, ông làm live show Xuân Hinh – Kẻ chọc cười dân dã để kỷ niệm 40 năm làm nghệ thuật miệt mài. Đêm diễn mang lại cho khán giả nhiều cảm xúc đặc biệt.

Được NSND Hồng Vân ví như “của quý” của làng nghệ thuật nên việc nghệ sĩ Xuân Hinh nghỉ hưu sớm vào năm 2017 khiến nhiều đồng nghiệp và khán giả tiếc nuối.

Thành công trong sự nghiệp, Xuân Hinh cũng có một gia đình hạnh phúc. Vợ ông là bà Nguyễn Phương Lan, người Hà Nội, hai người quen nhau từ năm 1993 rồi cưới đầu năm 1995. Trước đó, vợ ông làm kế toán, kết hôn xong, bà nghỉ việc kế toán, ở nhà làm nội trợ quán xuyến gia đình.

Vào cuối năm 1995, vợ ông sinh con gái đầu lòng tên Bảo Linh (có học bổng du học Mỹ từ năm lớp 11. Hiện con gái của ông đã kết hôn. Con trai thứ 2 tên là Xuân Quang, du học ở Pháp.

Khi phóng viên Dân trí hỏi Xuân Hinh: Người ta nói ông sợ vợ lắm, liệu có đúng? Ông chia sẻ: “Sợ là đúng rồi, bà ấy lo cơm ăn áo mặc cho tôi, không sợ là mình ra đường ngay. Bà ấy mà đi đâu khoảng nửa tháng là tôi… lao đao lắm.

Mọi người cứ thử tính xem, giờ mà thuê giúp việc, trả lương đến 10 triệu thì cũng sao bằng vợ mình cơm bưng nước rót cho mình được”.

Nam nghệ sĩ kể, ông và vợ đặt ra quy tắc xin lỗi nhau từ khi mới kết hôn (Ảnh: Phan Hưng).

Nam nghệ sĩ cho biết, từ khi lấy nhau, ông chưa bao giờ dám “bật” vợ, ông nhường để nhà cửa êm ấm. Những việc trong gia đình, vợ làm chủ, còn ông sẽ quyết những việc lớn.

“Ngoài đời, bà ấy là một người dễ chịu, chăm lo nhà cửa, con cái cho tôi đi diễn. Nhiều người hỏi: “Xuân Hinh có đưa hết t.iền cho vợ không?”. Nói thật, tôi làm gì có t.iền mà đưa, có bao nhiêu thì chi tiêu ăn uống rồi thì còn đâu nữa?”, Xuân Hinh cho biết.

“Kẻ chọc cười dân dã” kể lại, ngay từ khi lấy nhau, ông và vợ có một quy ước là mỗi khi mâu thuẫn, bà xã sẽ là người xin lỗi đầu tiên, nhưng người xin lỗi là người thắng cuộc, nên bất cứ việc gì, vợ nam nghệ sĩ cũng là người xin lỗi trước.

“Phụ nữ vốn nhẹ nhàng, tâm lý, chồng giận thì ôm chồng à ơi, vậy là tôi hết giận luôn. Nói vậy thôi chứ tôi cũng không cãi nhau với vợ đâu, nịnh còn chẳng hết ấy chứ”, Xuân Hinh nói thêm.

Nam nghệ sĩ cho biết, vì là nghệ sĩ nên ông đi rất nhiều nơi để diễn nhưng vợ không ghen. Có vài lần bà xã nói bóng nói gió thì ông bảo: “Trẻ tôi còn không thế, về già bà lo gì”, thế là vợ danh hài lại cười xòa.

Khi con gái lớn lấy chồng, ông cũng để cho con tự do lựa chọn. Ông nói, giờ giới trẻ yêu khác thế hệ ngày xưa nên ông cũng nhẹ nhàng tâm sự với con để con chu toàn, chăm chút gia đình riêng của mình.

“Ngày xưa, tôi cũng bị bà xã… lừa để lấy đấy. Ngày xưa, tôi đẹp trai lắm, bây giờ bớt đẹp rồi (cười). Gia đình nào cũng thế, hai người xa lạ lấy nhau, ban đầu chưa hợp ngay được, nhưng sau đó trách nhiệm với gia đình, với con cái nên cả hai cùng nhau xây dựng tổ ấm”, ông bộc bạch.

Được xem là “đại gia” của làng hài phía Bắc, sở hữu khối tài sản đáng nể được tích lũy sau nhiều năm làm nghề nhưng Xuân Hinh vẫn duy trì một cuộc sống bình dị. Ông thường xuất hiện với vẻ ngoài đơn giản, thậm chí có phần xuề xòa.

Xuân Hinh cũng không quan trọng chuyện ăn uống, những bữa ăn thường thấy của nam danh hài chẳng mấy khi cầu kỳ, chỉ là món ăn anh yêu thích như cà muối, dưa muối, cơm canh, bún riêu…

“Mình già rồi ăn được bao nhiêu đâu, cứ đủ chất là được. Tôi không có nhu cầu gì nhiều, xe thì đi xe cũ vậy thôi”, ông tâm sự.

Vợ chồng Xuân Hinh cùng con gái lớn, con rể và con trai út (Ảnh: Facebook nhân vật).

Ông bộc bạch rằng, vật chất, những phù phiếm xa hoa trong giới nghệ thuật đều ở bên ngoài cánh cửa gia đình. Đối với ông, niềm hạnh phúc, sự bình yên chính là mái ấm gia đình, những phút giây được ở bên vợ và các con.

Ngoài thời gian dành cho gia đình hay những thú vui vườn tược, ông cũng thường xuyên gặp gỡ bạn bè và những nghệ sĩ thân thiết. Thi thoảng, Xuân Hinh cũng nhận một số show diễn để gặp gỡ khán giả và đỡ nhớ nghề.

“Tôi đi làm để biết mình vẫn còn “sung” trên sân khấu. T.iền bạc, cát-xê với tôi không quan trọng, đến t.uổi này rồi, mình thấy vui, đi làm thấy thích là được”, ông chia sẻ.