Căn nhà nhỏ ở cuối con hẻm hôm nay đông kín người. Khói hương nghi ngút, tiếng tụng niệm xen lẫn tiếng nấc nghẹn làm lòng người thêm nặng trĩu. Bà – người mẹ suốt đời tảo tần lo cho chồng con – vừa khép lại chặng đường cuối đời sau một cơn bệnh nặng. Bà ra đi trong sự tiếc thương của hàng xóm láng giềng, những người từng một lần được bà giúp đỡ, hay đơn giản chỉ là những đứa trẻ được bà tặng cho viên kẹo mỗi khi sang chơi.

Lễ tiễn biệt diễn ra giản dị nhưng đầy đủ nghi lễ. Người chồng già đứng lặng lẽ bên linh cữu, tay run run chống gậy, ánh mắt mờ đục dõi theo từng nắm hương, từng lời cầu nguyện. Bên dưới, ba người con – hai gái một trai – quỳ gối chắp tay, nước mắt chan hòa.

Thế nhưng, khi mọi nghi thức vừa khép lại, khi dòng người đưa tiễn lặng lẽ ra về, không khí trong căn nhà bỗng chốc đổi khác.

Khi người cha vẫn ngồi bên bàn thờ vợ trong im lặng thì người con trai cả – Hưng – đã nhanh chóng gom các phong bì phúng điếu lại, đặt lên bàn rồi nói:

– “Mẹ đã được đưa đi an yên rồi. Giờ mình chia lại tiền phúng điếu cho rõ ràng, ai giữ giùm cũng phiền.”

Hai người em nhìn nhau chưa kịp phản ứng, thì Hưng đã cẩn thận mở từng phong bì, đếm từng tờ. Anh ghi chép vào sổ, chia ra làm ba phần rồi đẩy về phía từng người:

– “Mỗi người một phần. Cho công bằng, khỏi phải bàn lui bàn tới.”

Cô út – Trang – nghẹn giọng:

– “Anh… mọi chuyện còn chưa lắng xuống, mình đâu cần vội đến vậy?”

– “Thì cũng chỉ là chia cho rạch ròi thôi mà. Có gì đâu mà nghiêm trọng,” Hưng đáp, ánh mắt không giấu được vẻ sốt ruột.

Người chị cả – Lan – im lặng cúi đầu. Cả hai chị em đều hiểu rõ tính anh trai: thực tế, không hay bày tỏ tình cảm, mọi việc đều cân đo đong đếm.

Tiếng cây gậy chạm mạnh xuống sàn nhà khiến cả ba giật mình. Ông Tám – người cha – đã đứng dậy. Ông từ tốn bước lại gần, gương mặt đầy nặng nề. Nhìn đứa con trai đang cầm tiền trên tay, ông chậm rãi nói:

– “Con à… mẹ con vừa mới rời xa gia đình mình chưa được bao lâu. Sao con đã vội nghĩ tới chuyện tiền bạc?”

Hưng hơi khựng lại:

– “Ba… con chỉ muốn xử lý cho xong, để sau không ai phải phiền lòng.”

– “Mẹ con cả đời sống vì chồng con. Mỗi đồng bà ấy tích cóp là để lo cho các con nên người. Giờ còn chưa kịp nguội hơi, con đã lo tính từng đồng. Con thấy vậy có đúng với đạo lý không?”

Giọng ông Tám run lên vì xúc động, nhưng vẫn giữ nét điềm đạm. Ông tiếp:

– “Mẹ con mất rồi, người không thể nói nữa. Nhưng nếu bà ấy còn có thể nhìn thấy, bà sẽ buồn biết bao.”

Hưng cúi đầu, vẻ mặt dần thay đổi, như hiểu ra điều gì đó. Không khí trở nên lặng thinh, đến mức tiếng nhang cháy cũng nghe rõ.

Trang đưa tay lên lau nước mắt, Lan lặng lẽ gom hết số phong bì, đặt lại ngay ngắn lên bàn thờ. Cô nhẹ nhàng nói:

– “Mình giữ lại, rồi cuối tuần tới, tụi con sẽ bàn với ba lo một bữa cơm nhỏ mời những người thân thiết đến tưởng niệm mẹ.”

Ông Tám gật đầu, ánh mắt rưng rưng nhìn lên di ảnh vợ. Ông thì thầm:

– “Bà ơi… các con vẫn còn nhiều điều chưa hiểu, nhưng tôi tin là rồi chúng sẽ lớn lên thêm một lần nữa sau hôm nay…”

Bên ngoài, cơn mưa nhỏ bắt đầu rơi. Gió lùa nhẹ qua khung cửa, mang theo mùi nhang thoang thoảng, như có ai đó đang mỉm cười từ một nơi rất xa…