Suốt 20 năm, ở góc chợ cũ xập xệ nằm bên bờ sông, người ta quen thuộc với hình ảnh một bà cụ lưng còng, da nhăn nheo, đội nón rách, ngồi bên gánh chuối chẳng mấy ai ngó ngàng.
Chuối của bà lúc nào cũng chín quá, thâm vỏ, có khi ruồi bu đầy. Người đi ngang ngại ngần, kẻ thương thì dúi cho bà vài nghìn gọi là. Nhưng hễ ai hỏi han, bà cụ chỉ gật gù cười, đôi mắt đục ngầu không bao giờ nhìn thẳng ai.
“Bà cụ nghèo đến tội,” các bà hàng cá thường xì xào, “chắc không con cháu gì, toàn ăn cơm nguội với nước lạnh.”
Có lần tổ từ thiện đến cho gạo, bà cụ từ chối: “Tôi còn, để dành cho người khác.” Ai cũng nghĩ bà cụ bị lẫn. Chợ thương, nhưng cũng chẳng ai để ý sâu.
Cho đến sáng hôm đó.
Một buổi sớm âm u, trời lất phất mưa, người ta thấy gánh chuối vẫn nằm im lìm ở góc chợ nhưng không thấy bóng bà cụ đâu. Gọi mãi không ai trả lời.
Một anh xe ôm tò mò lại gần, tính bê gánh chuối dẹp ra vì nằm chắn lối. Vừa nhấc lên, chiếc túi vải cũ kỹ dưới đáy gánh rơi ra, bung miệng.
Cái túi… nặng trịch.
Bên trong là… tiền. Toàn tiền. Tiền cũ có, tiền mới có, gấp gọn cẩn thận từng xấp. Nhưng đó không phải thứ khiến cả chợ sững sờ.
Dưới lớp tiền là sổ đỏ. Hơn 30 quyển. Tên chủ sở hữu: NGUYỄN THỊ DUNG – chính là bà cụ.
Sốc hơn, trong một túi nhỏ khác bọc vải đỏ kỹ lưỡng, có vài tấm ảnh đen trắng thời Pháp thuộc – một cô gái trẻ đứng trước biệt thự lớn, tay cầm đàn piano. Mặt cô gái… chính là gương mặt bà cụ, khi còn trẻ.
Một mẩu giấy viết tay úa màu kẹp giữa sổ đỏ:
“Tôi không mất gì cả. Tôi chỉ chọn cách sống lại từ đầu. Đừng tìm tôi. – D.”
Cả chợ náo loạn. Người ta đổ xô đi tìm bà. Báo chí vào cuộc. Người từng làm cán bộ địa chính già lật hồ sơ ra đối chiếu… đúng là có một Nguyễn Thị Dung sở hữu nhiều mảnh đất lớn khắp thành phố từ những năm 80. Nhưng bà “biến mất” khỏi hệ thống giấy tờ cách đây gần 25 năm, sau khi chuyển nhượng hết tài sản cho… chính mình ở một tên khác.
Người ta chưa từng thấy bà quay lại.
Gánh chuối được giữ lại như một di tích. Nhưng đêm đó, bảo vệ kể rằng ông nghe thấy tiếng dép lê chậm rãi, mùi chuối chín thoảng qua, và tiếng cười khe khẽ vọng lại từ góc chợ tối om…
