Pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về việc buồn ngủ khi lái xe có thuộc trạng thái sức khỏe có vấn đề hay không.

Câu hỏi: Tôi đang lái xe trên cao tốc, cơn buồn ngủ ập đến, tôi dừng vào làn khẩn cấp để chợp mắt rồi đi tiếp thì có bị phạt? 

Trả lời: Luật sư Đặng Thành Chung, Đoàn luật sư Hà Nội cho biết, theo quy chuẩn 115/2024 có hiệu lực từ 1/10/2024 về đường bộ cao tốc, làn dừng xe khẩn cấp là làn được thiết kế để làm nơi dừng đỗ tạm thời của các phương tiện gặp sự cố, để các phương tiện cứu hộ, cứu nạn hoạt động, các phương tiện khác không được chạy xe và không tự ý dừng xe ở làn dừng xe khẩn cấp, trừ xe ưu tiên.

Trong khi đó, Luật giao thông đường bộ 2008 quy định chỉ có xe ưu tiên (quân sự, công an, cấp cứu, cứu hỏa…) di chuyển trong trường hợp khẩn cấp. Xe cá nhân không được đi vào, trừ các trường hợp sự cố về ôtô bị hư hỏng, thủng lốp xe… và sự cố về sức khỏe tài xế, dẫn đến không thể tiếp tục lái xe (việc dừng xe phải đặt các biển cảnh báo theo quy định), thì có thể được quyền sử dụng.

Điều này có nghĩa là, nếu tài xế gặp vấn đề sức khỏe, hoàn toàn có thể dừng ở làn khẩn cấp. Tuy nhiên, “sự cố sức khỏe” bao gồm những loại triệu chứng và bệnh nào thì hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể.

Vì vậy, căn cứ quy định trên, việc dừng xe trên làn khẩn cấp trong trường hợp buồn ngủ có thể bị phạt hoặc không, tùy vào dữ liệu mà cơ quan chức năng nắm bắt cũng như cách hiểu về tình trạng sự cố sức khỏe.

Thực tế, buồn ngủ là một trạng thái không nguy hiểm trực tiếp cho sức khỏe của bản thân tài xế, nhưng lại khiến tài xế không thể điều khiển xe chính xác, gây nguy hiểm cao độ cho người trên xe cũng như những phương tiện, người khác tham gia giao thông trên đường cao tốc. Vì vậy, trước khi di chuyển đường dài trên cao tốc, các tài xế cần chuẩn bị sức khỏe trong trạng thái tỉnh táo nhất. Nếu trong trường hợp buồn ngủ, không thể đổi tài xế, tài xế nên tấp vào làn khẩn cấp, bật đèn cảnh báo, đặt báo hiệu như tam giác phản quang, chóp nón và chợp mắt khoảng 10-15 phút là đủ tỉnh táo cho chặng đường tiếp theo.

Bên cạnh đó, hiện nay, trên cao tốc có các trạm dừng nghỉ, tài xế nên xác định lộ trình để có thể ghé trạm nghỉ ngơi, rửa mặt cho tỉnh táo và có thể chợp mắt.

Theo Nghị định 123/2021, nếu người điều khiển phương tiện ôtô và các loại xe tương tự ôtô dừng xe, đỗ xe không đúng nơi quy định trên đường cao tốc, không có báo hiệu để người lái xe khác biết khi buộc phải dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định thì bị phạt tiền 10-12 triệu đồng, đồng thời bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 2-4 tháng.