Theo ông Nguyễn Văn Cảnh, thay vì đốt cả cọc tiền vàng gây ô nhiễm, có thể đốt thẻ Visa, Master giá trị vài tỷ đồng cho người âm. Việc này có thể hiệu quả hơn đánh thuế.

Đây là nội dung được bàn thảo tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách sáng 26/3, khi thảo luận về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi.

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi quy định “vàng mã, hàng mã không bao gồm hàng mã là đồ chơi trẻ em, đồ dùng dạy học”, là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất 70%.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Hà Nội) cho rằng trong văn hóa Việt Nam, hàng mã là vật phẩm thường được đốt cho cõi âm trong ngày lễ, dịp cúng, đám giỗ. Mặc dù hiện nay chúng ta không khuyến khích việc này, song trên thực tế vẫn diễn ra.

Nhưng đồ chơi trẻ em, đồ dùng học tập là công cụ hỗ trợ trẻ em, học sinh, sinh viên vui chơi giải trí và học tập không dùng để đốt, nên theo đại biểu Mai, không thể đánh đồng với khái niệm vàng mã, hàng mã.

Bà đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc kỹ quy định này, không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với hàng mã được dùng làm đồ chơi trẻ em, đồ dùng học tập cho học sinh, sinh viên.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cũng nhắc đến mục tiêu áp thuế tiêu thụ đặc biệt với một số sản phẩm chúng ta muốn hạn chế, nhưng thực tế có nhiều sản phẩm dù hạn chế, người ta vẫn sử dụng.

Điển hình như vàng mã, hàng mã. “Sản phẩm này dù chúng ta áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt như thế nào đi nữa, người ta vẫn sử dụng. Bởi vì mức thuế này không là bao nhiêu so với nhu cầu của người ta”, ông Cảnh nói.

“Người dân đốt vàng mã không phải vì giá rẻ hay đắt, mà vì tín ngưỡng. Việc tăng thuế sẽ không khiến họ từ bỏ thói quen này. Thay vào đó, nếu chúng ta đẩy mạnh tuyên truyền và khuyến khích các hình thức thay thế, sẽ hiệu quả hơn trong việc thay đổi hành vi tiêu dùng”, ông Cảnh nói.

Góp ý giải pháp, vị đại biểu tỉnh Bình Định cho rằng thay vì đốt nhiều tệp tiền, vàng mã gây ô nhiễm, có thể khuyến khích người dân đốt những chiếc thẻ Visa, Mastercard với giá trị vài tỷ đồng. “Chúng ta chỉ cần đốt một tờ đó là đủ tiền cho người ở dưới dùng rồi”, ông Cảnh nói.

Ông cũng nhắc tới thói quen khi đưa tang người mất ra nghĩa trang, một số nơi có văn hóa rải tiền dọc đường. Thay vì việc này, đại biểu góp ý chỉ rải tiền ở các ngã tư đường.

Như vậy dọc đường chỉ cần rải 5-6 tờ tiền là đủ, không cần rải nhiều như hiện nay, theo lời đại biểu.

Từ thực tế đã nêu, ông Cảnh cho rằng nếu tuyên truyền tốt sẽ giúp hài hòa giữa mục tiêu tín ngưỡng và mục tiêu môi trường. “Nếu chúng ta đánh thuế hàng mã thật cao thì người ta vẫn đốt bình thường. Bởi vì là vấn đề tâm linh thì thuế không quan trọng”, ông Cảnh nhắc lại.

Về việc này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết chủ trương chuyển đổi số đang được đẩy mạnh nên tiến tới vàng mã cũng nên chuyển đổi số thay vì các hình thức như hiện nay, hay hình thức mà đại biểu Cảnh đề xuất.

Phó Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng ở Nhật Bản và một số nước, người dân khi đến đền thờ có thể sử dụng hương điện tử thay vì đốt vàng mã như hiện nay.