Năm tôi lên 2 tuổi, gia đình gặp biến cố lớn. Mẹ mắc bệnh nặng, bố thì đi tù vì một tai nạn giao thông gây chết người. Tôi được gửi cho một người đàn ông – gọi là bố nuôi, thật ra là người bạn thân của mẹ tôi thời trẻ. Ông tên Dũng, lúc ấy khoảng hơn 30 tuổi, chưa vợ con, sống lặng lẽ trong một căn nhà nhỏ bên sườn núi.
Từ khi tôi nhớ được mặt chữ đến khi học lớp 12, ông là người lo cho tôi từ chén cơm đến tiền học. Không bao giờ đánh tôi. Cũng chẳng bao giờ mắng. Ông chỉ lặng lẽ như cái bóng, có mặt mỗi khi tôi cần.
Nhiều người trong xóm đồn thổi, nói tôi là “vợ tương lai ông Dũng nuôi từ nhỏ”. Tôi nghe mà rùng mình. Nhưng ông thì chưa từng tỏ ra có ý nghĩ gì lệch lạc. Tôi vẫn gọi ông là bố, và luôn tin ông cũng coi tôi là con gái ruột.
Cho đến ngày tôi tròn 18 tuổi, mọi chuyện bắt đầu thay đổi.
Buổi tối hôm ấy, mẹ tôi – vừa từ viện trở về – gọi tôi vào phòng riêng. Mặt bà tái nhợt, mắt sưng đỏ. Bố tôi – vừa ra tù vài tháng trước – thì tránh nhìn vào mắt tôi.
Mẹ đặt một phong bì xuống bàn, mở ra. Là một giấy đăng ký kết hôn… chưa ký tên.
– “Con gái, mẹ xin lỗi… Nhưng con phải lấy chú Dũng.”
Tôi cứng người:
– “Lấy… ai cơ ạ?”
– “Là bố nuôi con… Là chú Dũng… Bố mẹ nợ chú ấy một lời hứa. Ngày đó, vì không có tiền chữa bệnh cho mẹ, chú ấy đã trả toàn bộ viện phí. Và cũng chính chú ấy là người đứng ra bảo lãnh để bố con ra tù sớm.”
Tôi nhìn sang bố. Ông lặng im.
Mẹ tiếp:
– “Chú Dũng không ép buộc gì cả. Nhưng mẹ biết… chú ấy đã chờ con đủ lâu rồi.”
Tôi bỏ chạy khỏi phòng, nước mắt không kịp lau.
Ba ngày sau, đám cưới được tổ chức. Nhỏ, kín đáo, chỉ vài người thân. Tôi mặc váy trắng, như con rối giữa lễ cưới của chính mình.
Chú Dũng – bây giờ là chồng trên danh nghĩa – không nhìn tôi một lần suốt buổi lễ. Gương mặt ông buồn bã, mỏi mệt. Còn tôi, tay run rẩy ký vào giấy đăng ký kết hôn như thể viết bản án đời mình.
Đêm tân hôn, ông để tôi ngủ riêng trong phòng cũ. Trước khi đi, chỉ để lại một câu:
– “Ngày mai con đọc lá thư bố để trên bàn. Xong rồi muốn đi đâu cũng được.”
Sáng hôm sau, tôi tỉnh dậy với đôi mắt sưng húp. Trên bàn là một lá thư tay, nét chữ quen thuộc, đơn giản mà chắc nịch.
“Con gái à,
Nếu con đang đọc được lá thư này, nghĩa là bố đã giữ đúng lời hứa cuối cùng.
Bố đồng ý cưới con – không phải để giữ lấy, mà để con có được ‘tự do hợp pháp’.
Bố biết, nếu con cưới ai khác, bố mẹ con sẽ phá hỏng. Vì họ vẫn mắc nợ, vẫn nghĩ con là ‘tài sản’ có thể trao đổi.
Bây giờ con đã mang danh nghĩa vợ bố, không ai còn quyền ép con cưới ai nữa.
Hôm nay, bố sẽ ra nước ngoài, sang Canada. Bố để lại toàn bộ tài sản cho con – căn nhà này, sổ tiết kiệm, và cả hợp đồng hủy hôn đã ký sẵn.
Con chỉ cần ký vào là tự do hoàn toàn.
Bố không cần gì cả. Bố chỉ muốn con được sống cuộc đời của chính mình.
Thương con,
Bố (Dũng)”
Tôi ôm lá thư, ngồi lặng rất lâu. Mọi uất ức, đau đớn, ngờ vực suốt bao năm, hóa ra… đều sai.
Ông chưa từng muốn cưới tôi. Ông chỉ muốn… giải thoát tôi khỏi những toan tính tàn nhẫn mà chính bố mẹ ruột tôi tạo ra.
9 năm nuôi tôi, 1 ngày cưới tôi, và cả đời… để tôi tự do.