Chiều mưa tháng Bảy, gia đình ông Quân đang quây quần bên bàn cơm thì cánh cổng sắt cũ kỹ bỗng vang lên tiếng cạch cạch. Người phụ nữ già nua chống nạng ra mở cửa. Bà Lệ chết lặng.

Một người đàn ông gầy gò, tóc hoa râm, quần áo lấm lem, đứng trân trân nhìn bà. Đôi mắt ông ngấn lệ, giọng khản đặc:

— Tôi là Quân… tôi về rồi đây, Lệ à.

Cả nhà như hoá đá. Ông Quân – người chồng, người cha đã mất tích suốt 20 năm – nay đột nhiên trở về, ngay khi người ta đã thôi hy vọng, đã thôi tìm kiếm, và đã bắt đầu tha thứ.

Minh – con trai lớn, lúc ấy đã 35 tuổi, doanh nhân thành đạt – sững sờ. Hoa – em gái Minh, làm bác sĩ, đứng sau mẹ, tay run rẩy. Không ai kịp phản ứng.

Sau phút im lặng kéo dài, bà Lệ bật khóc. Bà run run đưa tay chạm vào gương mặt chồng:

— Là ông thật sao? Sao… giờ này mới quay về?

Ông Quân cúi đầu, nói một câu khiến cả nhà nghẹn lại:

— Tôi bị tai nạn, mất trí nhớ. Mãi gần đây mới nhớ ra mình là ai…

Những ngày sau đó, căn nhà trở nên nhộn nhịp. Người thân, hàng xóm kéo đến thăm hỏi. Ai cũng ngậm ngùi cho số phận ông Quân. Ông kể về những năm tháng lang bạt, sống nhờ lòng tốt của người qua đường, mãi đến khi gặp một người quen cũ ở Đà Lạt, mới chắp nối lại được ký ức.

Ông sống lặng lẽ, không can thiệp nhiều vào chuyện gia đình. Nhưng rồi, một tuần sau, ông đề cập đến “việc phân chia tài sản”.

Minh cau mày:

— Cha à, chuyện đó… có cần thiết không? Nhà cửa giờ mẹ đứng tên, tụi con cũng đâu ai đòi hỏi gì.

Ông Quân cười nhạt:

— Cha còn sống thì cha có quyền. Dù gì, cha cũng là người dựng nên cái nhà này.

Bầu không khí trong nhà lập tức đổi khác.

Minh lặng lẽ thuê thám tử điều tra. Sau một tuần, kết quả khiến anh chết lặng: Không có hồ sơ bệnh viện nào ghi nhận tên ông Quân từng điều trị do mất trí nhớ hay tai nạn. Trái lại, suốt 20 năm qua, ông sống cùng một người phụ nữ khác ở miền Trung, mở xưởng mộc nhỏ, có hai con trai.

Minh không nói gì vội. Anh kể với em gái, rồi cả hai thống nhất giữ kín với mẹ để tránh bà bị sốc.

Một buổi tối, Minh âm thầm mời ông Quân ra quán cà phê vắng:

— Cha… sao cha không nói thật với tụi con? 20 năm qua, cha sống cuộc đời khác. Giờ quay về… là vì căn nhà này sao?

Ông Quân nhấp ngụm cà phê, giọng chùng xuống:

— Cha… sai rồi. Nhưng cha cũng khổ tâm lắm. Căn nhà này là tâm huyết của cha. Mẹ tụi con… từng hứa sẽ giữ gìn nó cho cha. Giờ nghe nói sắp bán, cha mới vội vàng về.

Minh im lặng. Một sự thất vọng khôn nguôi dâng lên trong lòng anh.

Họp gia đình được tổ chức. Trước mặt mọi người, Minh trải toàn bộ bằng chứng lên bàn. Ông Quân không nói gì, chỉ cúi đầu.

Bà Lệ thẫn thờ nhìn chồng:

— Vậy ra… ông chưa bao giờ mất trí. Chỉ là bỏ đi, sống đời khác… rồi quay về đòi lại phần của mình?

Ông Quân khẽ gật đầu. Không ai khóc, chỉ có sự im lặng lạnh lẽo. Ông đứng dậy, toan bước ra khỏi cửa.

Nhưng rồi, bà Lệ nói một câu khiến cả nhà ngỡ ngàng:

— Khoan đã… tôi đã sang tên ngôi nhà này cho con gái từ năm ngoái. Giờ tôi chỉ là người ở nhờ.

Ông Quân quay phắt lại, ánh mắt lóe lên sự bất ngờ. Nhưng chưa kịp nói gì, Hoa cười nhẹ:

— Và con cũng vừa bán nó… cho một người rất đặc biệt.

Từ ngoài cửa, một người phụ nữ trung niên bước vào – người mà ông Quân từng sống chung suốt 20 năm qua. Bà cầm sổ đỏ, đặt lên bàn:

— Tôi mua lại căn nhà này. Nhưng không phải vì ông.

Không ai hiểu chuyện gì đang xảy ra.

Minh từ tốn nói:

— Con tìm đến bà ấy. Không trách bà, chỉ muốn biết sự thật. Và bà… đã giúp chúng con đóng một vai cuối cùng.

Ông Quân như sụp đổ. Thứ ông quay về tìm – ngôi nhà, danh phận, và lòng tha thứ – giờ đây không còn gì. Ông lặng lẽ quay lưng, bước đi dưới cơn mưa đầu mùa.