Ông Tư mất vào một đêm đầu đông, sau cơn tai biến đột ngột. Cả nhà đều bảo ông ra đi thanh thản, chỉ riêng thằng Lâm – cháu nội đích tôn của ông – là cứ im lặng suốt cả tang lễ.
Họ đặt quan tài ông ở giữa nhà, theo phong tục cũ. Bà Tư thì không rời cái ghế nhỏ cạnh linh cữu, đôi mắt thâm quầng, nhưng nước mắt đã khô từ đêm đầu tiên.
Mọi chuyện tưởng như êm xuôi, cho đến khi đêm thứ hai, Lâm kéo tay mẹ, run giọng:
– Mẹ… có nghe tiếng gì không?
– Tiếng gì?
– Có… tiếng gõ, từ trong quan tài…
Mẹ nó bảo: “Con nghe nhầm. Gió đó.” Nhưng đêm sau, cả bà Tư và mấy người phụ giúp cũng nghe thấy. Tiếng gõ nhỏ, đều đặn, như ai đang dùng đầu ngón tay gõ lên gỗ: cốc… cốc… cốc…
Người ta vội kiểm tra. Không có gì. Quan tài vẫn đóng kín, thi thể ông Tư đã được khâm liệm đầy đủ. Không khí bắt đầu nặng nề. Người làng truyền tai nhau: “Hay là ông Tư còn uất ức gì chưa nói?”
Đêm thứ năm, cả nhà họp kín. Lâm một lần nữa lên tiếng:
– Con nghĩ… ông có điều muốn nói. Ông từng bảo con, có một thứ ông cất trong hộc tủ dưới giường, không được cho ai biết.
Mẹ nó nổi giận, bảo trẻ con đừng đoán bậy. Nhưng bà Tư lại ra hiệu: “Để nó nói.”
Lâm dẫn mọi người vào phòng ông. Hộc tủ đã khóa, nhưng chìa được giấu sau khung ảnh cũ. Trong đó là một hộp gỗ, có ổ khóa số. Trên nắp hộp, dán một mảnh giấy đã ố vàng, ghi dòng chữ run run:
“Nếu tôi chết mà không kịp mở, xin hãy tha thứ.”
Sau nửa giờ vật lộn với ổ khóa, cuối cùng hộp cũng mở ra. Bên trong là một xấp giấy tờ cũ kỹ, và… một cuốn sổ tay màu đen, gáy sờn mép.
Bà Tư vừa nhìn thấy liền tái mặt.
Cuốn sổ ghi chép từng dòng, ngắn gọn nhưng rành rọt: các khoản tiền mượn, thời gian trả – nhưng không phải vay mượn bình thường – mà là những món tiền ông Tư nhận để làm giả hồ sơ, hạ uy tín người khác, bao che cho một vụ tranh chấp đất đai hồi ông còn làm cán bộ xã.
Lâm ngẩn người. Nó nhớ ông nội là người hay dạy “sống phải có đức”. Mẹ nó thì thốt lên:
– Trời ơi… chuyện của ông Sáu… là do ba làm?
Bà Tư gật đầu.
– Ba con giấu chuyện này cả đời. Cứ nghĩ đem theo xuống mồ là xong… nhưng chắc không yên được.
Ngay trong đêm đó, gia đình đem hết giấy tờ ra ủy ban. Họ khai rõ sự việc. Cán bộ tiếp nhận hồ sơ không giấu nổi vẻ kinh ngạc: vụ việc xảy ra gần 30 năm trước, từng khiến một người bị xử oan, phải ngồi tù rồi mất trong trại cải tạo.
Tang lễ ông Tư kết thúc trong âm thầm. Không còn tiếng gõ đêm nữa.
Nhưng điều bất ngờ nhất… xảy ra một tuần sau.
Khi ủy ban thẩm tra lại hồ sơ, họ phát hiện một dấu vân tay lạ trên cuốn sổ tay. Không phải của ông Tư. Không phải của bà Tư, cũng không phải của ai trong nhà. Mẫu vân tay ấy trùng khớp với một người… vừa mãn hạn tù năm ngoái.
Lâm lặng người khi nghe mẹ kể lại. Người đó – ông Sáu – vẫn còn sống, nhưng mang tên mới, sống ẩn dật ở huyện khác. Chính ông là người đã âm thầm gửi cuốn sổ tay về, giả chữ viết của ông Tư, đặt vào hộc tủ – mà chỉ Lâm biết đến – rồi để mặc số phận dẫn đường.
Khi mẹ hỏi sao nó nhớ được chuyện ông Tư nói, Lâm chỉ đáp:
– Vì con mơ thấy ông. Ông chỉ con vào đúng chỗ. Đêm nào con cũng thấy ông đứng ở cuối giường, tay gõ nhè nhẹ.
Căn nhà cũ được dọn lại. Quan tài ông Tư được dời lên chùa, theo ý bà Tư.
Còn Lâm, từ đó không mơ thấy gì nữa.