Từ ngày thầy giáo Đức được điều về dạy ở trường làng, không khí trong thôn xóm như có gì đó đổi khác. Người ta kháo nhau về vẻ ngoài thư sinh, dáng người cao ráo, ánh mắt dịu dàng, giọng nói trầm ấm như rót mật của thầy. Trẻ con mê thầy, học hành tiến bộ thấy rõ. Người lớn thì… xì xào.

Bẵng đi mấy tháng, chuyện lạ bắt đầu xảy ra.

Cô Hạnh – góa chồng, ngoài ba mươi – bỗng dưng có thai. Người ta đồn: “Nó không đi đâu, chẳng quen ai. Chắc chắn trong làng.” Rồi đến chị Mai, gái chưa chồng, sống cùng mẹ già. Rồi cô Nhàn, chị Thơm, cả cô Loan bên xóm Đình – lần lượt lộ bụng.

Mà trớ trêu thay, ai cũng một mực im lặng. Không một lời giải thích. Không một cái tên người cha.

Làng bắt đầu dậy sóng. Những cái nhìn nghi ngại dồn về phía thầy Đức – người đàn ông duy nhất trẻ tuổi, sống độc thân, hay đi lại trong làng. Có kẻ bảo thấy thầy đi đêm qua nhà cô Mai. Có người khẳng định “nhìn thấy” thầy nói cười thân thiết với chị Thơm ở giếng làng.

Đám đàn ông thì bắt đầu nói nhỏ với nhau trong quán nước:
– Cái thằng trông nho nhã thế mà…
– Núp bóng thầy giáo đấy chứ tử tế gì!

Ông trưởng thôn phải họp dân. Thầy Đức ngồi trước bàn họp, mặt trắng bệch. Mọi câu hỏi đều hướng vào thầy. Thầy chỉ lặp đi lặp lại một câu:
– Tôi không làm gì sai. Tôi chỉ dạy học.

Nhưng những người phụ nữ mang bầu thì vẫn cúi đầu. Không ai lên tiếng bênh thầy.

Sự im lặng của họ – như một cái gật đầu xác nhận.

Thầy Đức bắt đầu sống lặng lẽ. Trẻ con bị phụ huynh cấm học với thầy. Người bán hàng không nói chuyện. Những lời thì thầm, những ánh mắt dòm ngó len lỏi khắp nơi. Rồi một ngày, thầy xếp đồ, rời làng trong lặng lẽ.

Mãi đến sau này, sự thật mới được hé lộ.

Một ngày cuối năm, khi cô Mai – bụng đã vượt mặt – lén lút lên xã. Cô đem theo một cuốn sổ nhỏ và một chiếc điện thoại cũ. Trên đó là những tin nhắn, ghi âm và hình ảnh. Tất cả đều có một người đàn ông tên Lâm – cán bộ dân số xã.

Hóa ra, trong đợt khám sức khỏe định kỳ, Lâm đã lợi dụng công việc để tiếp cận các phụ nữ neo đơn trong làng. Gã dùng lời lẽ ngọt ngào, hứa hẹn tình cảm, đôi khi cả giúp đỡ vật chất, khiến nhiều người lún sâu vào mối quan hệ trong bóng tối.

Nhưng vì danh dự, vì sợ mang tiếng “không chồng mà chửa”, họ chọn cách im lặng. Cũng bởi gã Lâm từng dọa:
– Nếu nói ra, tao bảo là do mày dụ tao. Tao làm cán bộ, ai tin mày?

Họ sợ. Sợ xóm làng dị nghị. Sợ con sinh ra không ngẩng đầu lên được. Sợ mang tiếng “gái không ra gì”. Và… một cách mơ hồ, họ sợ cả mất cái cảm giác “được yêu”, dù biết đó chỉ là dối trá.

Họ im lặng, chấp nhận mang tiếng, để giữ lại đứa con – thứ duy nhất thật trong mối quan hệ giả dối ấy.

Chỉ khi cô Mai tìm thấy trong điện thoại Lâm những đoạn ghi âm hắn khoe chiến tích, cô mới đủ can đảm tố cáo.

Gã bị bắt. Cả làng chấn động.

Người ta thì thầm:
– Thế ra không phải thầy Đức…
– Khổ thân thầy…

Nhưng tất cả đã muộn.

Một năm sau, cô Hạnh sinh con trai, đặt tên là Đức. Có người hỏi:
– Sao lại đặt tên thế?

Cô chỉ cười, giọng nhỏ nhẹ:
– Để nhắc con và nhắc mình… Đừng bao giờ nghi oan cho người ngay.