Khu xóm nhỏ nơi tôi sống chẳng có gì đặc biệt, ngoài những ngôi nhà cũ kỹ nép sát nhau và những mái ngói bạc màu chồng chất ưu tư. Người ta bảo tôi là “đứa trẻ rơi” – không cha, không mẹ, được bà Hòa góa phụ đem về nuôi từ lúc còn đỏ hỏn, bọc trong tấm khăn mỏng giữa đêm mưa lạnh. Tôi chưa bao giờ biết cha mẹ mình là ai, chỉ biết người đời thường nhìn tôi bằng ánh mắt thương hại, rồi vội vã quay đi như sợ dính phải cái bất hạnh bẩm sinh.

Duy chỉ có nhà ông Tư và bà Lan – đôi vợ chồng ở căn nhà cuối xóm – là không bao giờ nhìn tôi như thế. Nhưng kỳ lạ thay, thay vì thương hại hay quan tâm, họ lại coi tôi như cái gai trong mắt. Mỗi lần tôi lỡ đá bóng văng vào sân họ, bà Lan sẽ quát tháo om sòm, còn ông Tư thì ném trái bóng ra ngoài như ném một cục rác. Có lần tôi đứng thẫn thờ nhìn vạt hoa hồng bị quả bóng làm gãy, bà Lan chỉ lạnh lùng nói:
“Loại không cha không mẹ như mày, đụng vào đâu là hỏng đấy thôi.”

Tôi ghét họ. Ghét cái cách họ nhìn tôi như thể tôi không thuộc về thế giới này. Nhưng tôi không hiểu vì sao, trong lòng vẫn có chút gì đó vừa tổn thương, vừa mơ hồ thân thuộc.

Mười sáu tuổi, bà Hòa mất sau một cơn bạo bệnh. Căn nhà tranh siêu vẹo chỉ còn tôi lủi thủi một mình. Tôi nghỉ học, đi làm thuê ở tiệm sửa xe đầu phố, tối về nhóm lửa nấu mì, thỉnh thoảng nghe tiếng radio cũ rè rè phát bản nhạc không rõ lời.

Mùa đông năm ấy, rét cắt da. Tôi sốt cao nằm li bì hai ngày. Lúc tỉnh dậy, tôi thấy trên bàn có một bát cháo còn nóng, đặt cạnh là một lọ thuốc hạ sốt. Tôi nhìn quanh, không ai cả. Chỉ có cánh cửa sập hờ, để lại vệt gió lạnh lùa vào.

Ai đó đã lặng lẽ giúp tôi.

Từ hôm đó, thỉnh thoảng tôi lại thấy trước cửa nhà mình có bó rau, ít gạo hay gói mì nhỏ, không kèm lời nhắn. Tôi hỏi chị bán quán đầu ngõ, chị chỉ nhún vai:
“Chắc ai đó thương tình thôi. Đừng hỏi nhiều, giữ lấy mà sống.”

Tôi thắc mắc mãi, nhưng rồi thời gian cũng làm nguôi ngoai.

Cho đến một đêm cuối năm, khi tôi đang ngồi bên bếp lửa, nghe tiếng gió rít ngoài song cửa, tôi bỗng nghe tiếng ông Tư và bà Lan cãi nhau vọng sang, không biết họ quên đóng cửa hay cố tình để tôi nghe.

“Ông không thấy nó giống ông à? Từng cái dáng đi, ánh mắt… Thằng bé nó là con ông, sao ông còn nỡ lòng lạnh nhạt?” – tiếng bà Lan nghẹn lại.

“Im đi! Ngày đó bà ép tôi bỏ nó, giờ còn nói gì nữa?” – tiếng ông Tư gắt gỏng, nhưng giọng khàn đi như nuốt nước mắt.

Tôi sững sờ. Ngọn lửa trước mặt chập chờn như sắp lụi tắt. Tim tôi đập loạn, không rõ là đau hay là hy vọng.

Tôi – đứa trẻ không cha không mẹ – lại là con ruột của họ sao?

Đêm đó tôi không ngủ được. Quá khứ hiện về như những mảnh vỡ không trọn vẹn. Tôi nhớ ngày nhỏ, có lần bà Lan thấy tôi ngã, bà chỉ đứng từ xa, gương mặt dửng dưng, nhưng khi tôi quay đi, bà đã lén đặt một chai thuốc đỏ bên cửa. Tôi nhớ ông Tư mỗi lần thấy tôi ăn mì tôm sống, sẽ quát: “Không ăn được thì chết đói đi!” Nhưng sáng hôm sau, trước cửa nhà tôi lại có ổ bánh mì nóng hổi.

Tất cả… chẳng lẽ là thật?

Tôi không còn giữ nổi lòng mình, sáng hôm sau, tôi sang gõ cửa nhà họ.

Bà Lan ra mở cửa, ánh mắt bà ban đầu sững lại, rồi lập tức trở về vẻ lạnh lùng:
“Có chuyện gì?”

Tôi nuốt nước bọt, cố giữ giọng bình thản:
“Cháu chỉ muốn hỏi, vì sao lại là cháu? Vì sao không thừa nhận cháu là con?”

Gương mặt bà Lan thoáng biến sắc. Ông Tư từ trong nhà bước ra, lặng lẽ nhìn tôi rất lâu. Không ai nói gì, chỉ có tiếng gió thổi lạnh buốt.

Cuối cùng, bà Lan thở dài:
“Vì chúng ta không xứng đáng.”

Tôi ngơ ngác. Bà Lan nhìn thẳng vào mắt tôi, lần đầu tiên, không còn giấu giếm:
“Hai mươi năm trước, khi còn trẻ, mẹ là cô gái quê nghèo lên phố học, lỡ yêu một gã thợ hồ – là ba con bây giờ. Chúng ta không tiền, không nhà, bị gia đình ép chia tay. Con ra đời trong cảnh bấp bênh, mẹ không đủ sức nuôi con, đành để con lại ở cổng nhà bà Hòa, nhờ bà ấy nuôi giúp. Mẹ cứ nghĩ, nếu con sống một cuộc đời khác, không liên quan đến cha mẹ bất hạnh này, con sẽ hạnh phúc hơn.”

Bà khóc. Lần đầu tiên tôi thấy bà khóc.

Ông Tư siết lấy vai bà, mắt đỏ hoe:
“Nhưng mỗi ngày nhìn con lớn lên, gọi người khác là mẹ, là cha, tim chúng ta đau như bị xé từng mảnh. Chúng ta không đủ can đảm nhận lại con, vì sợ con hận, sợ con coi thường quá khứ nghèo khổ, dại dột của chúng ta.”

Tôi không nói nên lời. Mọi căm hận, tổn thương bỗng chốc tan biến, chỉ còn lại một nỗi xót xa nghẹn ngào.

Từ hôm đó, tôi không còn gọi họ là ông Tư, bà Lan nữa. Tôi gọi là ba, là mẹ – dù ban đầu cả ba chúng tôi đều thấy ngượng nghịu. Họ dần chăm sóc tôi rõ ràng hơn, không còn lén lút để đồ ăn trước cửa hay âm thầm trả tiền học phí như trước. Căn nhà nhỏ cuối xóm lần đầu tiên sáng đèn vào ban đêm, có tiếng cười, có mùi canh chua, có hơi ấm của một gia đình.

Tôi những tưởng, cuộc đời từ đây sẽ yên bình.

Nhưng số phận vẫn không buông tha.

Vào một ngày cuối xuân, mẹ tôi bỗng ngất lịm trong bếp. Bác sĩ chẩn đoán ung thư giai đoạn cuối. Chỉ còn vài tháng.

Ba tôi câm lặng suốt đêm. Tôi ngồi ngoài hành lang bệnh viện, bàn tay siết chặt, không còn biết khóc là gì.

Ngày mẹ mất, trời lại mưa. Giống như cái đêm năm xưa bà để tôi trước cổng nhà người lạ, trong nỗi tuyệt vọng cùng cực. Nhưng lần này, tôi không bị bỏ rơi nữa. Tôi đứng bên bà, nắm chặt tay bà đến phút cuối cùng.

Tôi sống tiếp những ngày sau đó, vẫn trong căn nhà cũ, cùng ba. Hai cha con tôi mở một tiệm sửa xe nhỏ, sống đạm bạc nhưng ấm áp. Mỗi khi đi ngang qua lối nhỏ, tôi vẫn nhớ về những ngày thơ bé cô đơn, những ánh mắt lạnh lùng, những bữa cơm một mình dưới mái hiên. Nhưng tôi không còn oán hận nữa. Bởi tôi biết, đằng sau sự thờ ơ kia là nỗi đau, là tình yêu không dám thừa nhận, là sự hy sinh âm thầm mà tôi mãi mãi không thể trả hết.

Mùa đông năm nay, tôi không còn cảm thấy lạnh nữa.