Sáng tinh mơ, ông Tám đã dắt chiếc xe đạp cà tàng ra khỏi nhà. Trên yên sau là Lan – con gái ông – chuẩn bị bước vào kỳ thi tốt nghiệp lớp 12. Đôi mắt Lan ánh lên sự quyết tâm, còn ông Tám thì vừa đạp xe vừa thở dốc, mồ hôi lấm tấm thấm ướt lưng áo đã bạc màu.

Đến cổng trường, ông dúi vào tay con gái chai nước lọc và ổ bánh mì:
– “Ráng lên con. Ba không có gì nhiều, nhưng ba tin con sẽ làm được.”

Lan gật đầu, siết chặt tay ba rồi bước vào cổng trường.

Ngay lúc đó, chiếc xe ô tô đen bóng dừng trước cổng. Từ trong xe bước ra giám đốc Nam – một người đàn ông ăn mặc bảnh bao, cùng con trai là Trí – học sinh cùng dự thi. Trí mang tai nghe, mặc đồ hàng hiệu, ánh mắt liếc xéo những người xung quanh.

Giám đốc Nam nhìn thấy ông Tám bên chiếc xe đạp rỉ sét thì bật cười:
– “Xe đạp mà cũng đòi đưa con đi thi đại học à? Chắc thi cho vui chứ đâu có mơ được gì.”

Trí thêm lời mỉa mai:
– “Ba nói đúng. Mấy đứa như vậy học giỏi mấy rồi cũng quay về cuốc đất!”

Ông Tám cúi đầu, im lặng. Lan chỉ nhìn họ rồi quay đi, không đáp.

Bất ngờ, một tập giấy tờ rơi ra từ cặp của Trí mà hai cha con không hề hay biết. Giữa lúc cả hai đang chuẩn bị rời đi thì Trí hoảng hốt:
– “Ba! Giấy báo thi của con đâu rồi?!”

Hai cha con cuống cuồng tìm quanh xe. Lan lúc ấy đã bước qua cổng trường, nhưng nhìn thấy tập giấy nằm gần gốc phượng. Cô nhặt lên, thấy rõ tên Trí trên đó. Không chút ngần ngại, cô quay lại, chạy ra đưa:
– “Anh đánh rơi giấy này nè. Không có là không được vào thi đâu.”

Trí sững người, ngượng ngùng cầm lấy. Giám đốc Nam cũng lúng túng:
– “Ờ… cảm ơn cháu. Cháu tốt bụng quá.”

Lan chỉ gật đầu, cười nhẹ rồi quay đi.

30 phút sau, trong phòng thi, Trí loay hoay mãi vẫn không làm được bài. Mồ hôi rịn trên trán, mắt liên tục liếc quanh. Trong lúc quẫn trí, Trí lén nhìn bài bạn bên cạnh thì bị giám thị bắt quả tang. Cậu bị lập biên bản và đình chỉ thi ngay tại chỗ.

Trong khi đó, Lan bình tĩnh làm bài. Không phải vì cô quá giỏi, mà vì cô đã chuẩn bị nghiêm túc suốt cả một năm ròng. Hết giờ, cô lặng lẽ bước ra, vẫn là chiếc áo trắng giản dị, nét mặt điềm tĩnh và nhẹ nhõm.

Ngoài sân, giám đốc Nam mặt mày tái mét khi biết con trai bị đình chỉ thi. Cả hai cha con chỉ biết im lặng, đứng gục đầu bên chiếc xe sang.

Bên kia, ông Tám cầm chai nước rỗng, ánh mắt dõi theo con gái, không giấu được niềm xúc động. Thầy giám thị đi ngang qua, nhìn Lan, khẽ gật đầu:
– “Con bé làm bài khá ổn, viết rõ ràng và có tư duy. Mấy đứa học sinh như vậy thật đáng quý.”

Giám đốc Nam nghe thấy, quay đi. Trí cúi gằm mặt, không nói một lời. Còn ông Tám thì không cần phải nói gì. Vì ông biết, hôm nay, ông và con gái không cần xe đẹp, không cần danh tiếng… mà vẫn đủ để khiến người khác phải cúi đầu.

Ở đời, sự tử tế không cần giàu sang. Và lòng kiên cường luôn sáng hơn mọi thứ phù phiếm.