Mưa lất phất rơi, phủ một lớp mù mịt lên cánh đồng lúa chín vàng trải dài bất tận. Căn nhà lụp xụp của ông bà Tâm nằm chênh vênh bên con mương nhỏ, mái tôn rỉ sét kêu lách cách mỗi khi gió thổi qua. Tường đất loang lổ, cửa gỗ mục ruỗng, chỉ cần một cơn bão mạnh là dường như cả căn nhà có thể đổ sụp. Bên trong, ánh sáng từ ngọn đèn dầu le lói chiếu lên gương mặt nhăn nheo của ông Tâm và bà Tâm, hai vợ chồng già đã bước qua tuổi bảy mươi, sống lặng lẽ với nỗi đau không lời.
Hôm nay là ngày giỗ của Hùng, đứa con trai duy nhất của ông bà. Hai mươi năm trước, Hùng rời làng lên thành phố với giấc mơ đổi đời, hứa sẽ trở về xây cho bố mẹ một ngôi nhà khang trang. Nhưng rồi, tin tức về cậu dần đứt đoạn. Một lá thư cuối cùng gửi về, Hùng kể đang làm việc trong một công ty lớn, nhưng sau đó, không một dòng chữ, không một cuộc gọi. Rồi một ngày, người làng báo tin Hùng đã mất trong một vụ tai nạn, không rõ thực hư. Ông bà Tâm đau đớn, nhưng chẳng thể làm gì ngoài việc lập bàn thờ nhỏ trong góc nhà, thắp hương mỗi năm vào ngày giỗ.
Bà Tâm chậm rãi lau tấm ảnh cũ của Hùng trên bàn thờ, ánh mắt mờ đục ngân ngấn nước. “Ông ơi, năm nay là hai mươi năm rồi. Nếu thằng Hùng còn sống, nó cũng gần bốn mươi rồi, phải không?” Ông Tâm, ngồi trên chiếc ghế mây cũ kỹ, chỉ thở dài, tay vân vê điếu thuốc lào đã tắt lửa. “Bà đừng nghĩ nhiều. Nó đi rồi, mình còn sống là còn thắp hương cho nó.”
Bà Tâm chuẩn bị mâm cơm cúng đơn sơ: đĩa xôi, con gà luộc, vài quả trứng, và chai rượu trắng ông Tâm tự nấu. Mùi nhang trầm lan tỏa, hòa lẫn với không khí ẩm ướt của cơn mưa chiều. Hai ông bà ngồi lặng lẽ, ánh mắt hướng về bàn thờ, nơi bức ảnh Hùng trẻ trung, nụ cười rạng rỡ như ánh nắng ngày xưa.
Bỗng, từ xa vọng lại tiếng động cơ gầm vang, mỗi lúc một gần. Ông Tâm nhíu mày, đứng dậy, chống gậy bước ra cửa. “Ai mà đến đây giờ này? Giữa đồng không mông quạnh thế này…” Bà Tâm cũng lật đật theo sau, lòng đầy nghi hoặc.
Trước sân nhà, một đoàn siêu xe bóng loáng đỗ kín lối đi. Những chiếc xe màu đen, bạc, đỏ rực, lấp lánh dưới ánh sáng mờ nhạt của buổi chiều mưa. Người dân trong làng, dù nhà cách xa hàng cây số, cũng bắt đầu tò mò kéo đến, xì xào bàn tán. Cửa xe mở ra, một nhóm người đàn ông mặc vest đen bước xuống, dáng vẻ nghiêm nghị. Dẫn đầu là một người đàn ông trung niên, khoảng bốn mươi tuổi, tóc điểm bạc, gương mặt sắc sảo nhưng đôi mắt lại ánh lên vẻ xúc động khó tả.
Ông Tâm nắm chặt gậy, giọng run run: “Các người… các người là ai? Đến đây làm gì?” Bà Tâm đứng sau, tay bám vào khung cửa, tim đập thình thịch.
Người đàn ông trung niên bước tới, cúi đầu chào ông bà. “Con là Minh, bạn thân của Hùng. Hôm nay là ngày giỗ của cậu ấy, con đến để thắp hương và… để nói sự thật mà hai bác xứng đáng được biết.”
Ông bà Tâm sững sờ, nhìn nhau. Minh? Họ chưa từng nghe Hùng nhắc đến cái tên này. Nhưng ánh mắt chân thành của người đàn ông khiến họ không thể quay lưng. “Vào nhà đi… vào đi đã,” bà Tâm thì thào, giọng nghẹn lại.
Cả nhóm người bước vào căn nhà nhỏ, không một lời chê bai dù không gian chật hẹp, tường đất bong tróc. Minh ngồi xuống chiếc ghế đẩu, ánh mắt lướt qua bàn thờ Hùng. Anh hít một hơi sâu, bắt đầu kể.
Hai mươi năm trước, Hùng và Minh cùng rời làng lên thành phố. Họ làm việc trong một công ty khởi nghiệp, bắt đầu từ hai bàn tay trắng. Hùng thông minh, chăm chỉ, và đầy tham vọng. Chỉ sau vài năm, công ty phát triển mạnh mẽ, trở thành một tập đoàn công nghệ lớn. Hùng giữ vị trí quan trọng, là cánh tay phải của Minh, người sáng lập. Nhưng Hùng luôn giấu thân phận thật của mình. Cậu không muốn ai biết mình xuất thân từ một ngôi làng nghèo, sợ rằng quá khứ sẽ cản trở giấc mơ.
“Thằng Hùng lúc nào cũng nói về hai bác,” Minh kể, giọng trầm. “Nó bảo muốn xây cho hai bác một ngôi nhà to, để hai bác không phải sống khổ nữa. Nhưng rồi… tai nạn xảy ra.”
Minh ngừng lại, đôi mắt đỏ hoe. Mười lăm năm trước, trong một chuyến công tác, chiếc xe chở Hùng và Minh gặp tai nạn trên cao tốc. Minh may mắn sống sót, nhưng Hùng… không qua khỏi. Trước khi mất, Hùng nắm tay Minh, dặn dò: “Đừng nói với bố mẹ tao sự thật. Họ sẽ không chịu nổi. Cứ để họ nghĩ tao còn sống, đang làm việc đâu đó.”
Ông Tâm ngồi lặng, tay chống gậy run run. Bà Tâm ôm mặt, nước mắt lăn dài. “Vậy là… thằng Hùng đi thật rồi? Hai mươi năm nay, tụi tui cứ đợi, cứ hy vọng…” Giọng bà vỡ òa.
Minh quỳ xuống trước ông bà, giọng nghẹn ngào. “Con xin lỗi vì đã giấu hai bác. Sau tai nạn, con cố gắng thực hiện lời hứa của Hùng. Con xây dựng công ty lớn mạnh, lấy tên là Hùng Minh, để giữ tên cậu ấy mãi mãi. Hôm nay, con đến để nói sự thật, và để làm điều mà Hùng luôn muốn.”
Minh ra hiệu cho người đi cùng. Một người đàn ông cầm theo tập tài liệu bước tới, đặt trước mặt ông bà Tâm. Đó là giấy tờ chuyển nhượng một ngôi nhà mới xây ở đầu làng, cùng một quỹ tài trợ cho ông bà sống thoải mái đến cuối đời. “Đây là tâm nguyện của Hùng,” Minh nói. “Cậu ấy muốn hai bác được sống an nhàn.”
Ông Tâm lắc đầu, giọng khàn đặc: “Tụi tui không cần nhà, không cần tiền. Tụi tui chỉ muốn thằng Hùng về…” Bà Tâm nắm tay ông, khóc nức nở. Nhưng trong ánh mắt họ, có chút an ủi. Ít nhất, họ đã biết sự thật về con trai mình – không phải một kẻ thất hứa, mà là một người con luôn hướng về cha mẹ.
Đêm đó, đoàn xe rời đi, để lại căn nhà lụp xụp trong tĩnh lặng. Ông bà Tâm thắp thêm một nén nhang cho Hùng, lần đầu tiên sau hai mươi năm, họ cảm thấy nhẹ lòng. Dưới ánh trăng mờ, bức ảnh Hùng trên bàn thờ như mỉm cười, như thể cậu đã thực sự trở về, trong trái tim của cha mẹ.
Sáng hôm sau, người làng xôn xao khi thấy một nhóm thợ đến sửa lại căn nhà của ông bà Tâm. Ngôi nhà mới ở đầu làng cũng bắt đầu được hoàn thiện, nhưng ông bà vẫn ở lại căn nhà cũ thêm một thời gian, nơi lưu giữ kỷ niệm về Hùng. Minh quay lại thăm ông bà thường xuyên, mang theo những câu chuyện về Hùng, về những ngày tháng cậu đã sống hết mình vì giấc mơ và gia đình.
Từ đó, căn nhà lụp xụp không còn lạnh lẽo. Nó trở thành nơi lưu giữ tình yêu thương, sự tha thứ, và một bí mật được hé lộ vào một ngày giỗ mưa lất phất.