Một buổi sáng ngày cuối năm giá rét, vợ chồng anh Lê Đình Dũng (35 tuổi) và chị Hồ Ngọc Hoa (34 tuổi), quê Ninh Bình, bế con trai 4 tuổi xuất hiện tại một trung tâm phân tích ADN ở Hà Nội. Đặt con xuống ghế, Dũng nói với cán bộ xét nghiệm “muốn dùng phương pháp hiện đại để xác định huyết thống hai bố con”.

Viết xong tờ đơn đề nghị, lấy xong mẫu máu, Dũng tiếp tục nhấn mạnh đề nghị “trung tâm làm thật chính xác giúp”. Kết quả xét nghiệm được trung tâm hẹn gửi chuyển phát nhanh, sau một ngày sẽ nhận được nhưng Dũng vội xua tay nói sẽ đích thân đến lấy.

Lúc đó các nhân viên trong trung tâm ADN đều nghĩ có lẽ người đàn ông này nghi ngờ con không giống mình, nghi vợ ngoại tình nên đang nóng lòng tìm sự thật.

Ba ngày sau, Dũng đến trung tâm ADN lấy kết quả. Các cán bộ đều chúc mừng vì đứa trẻ chính là con ruột của anh. Nhưng Dũng lại không hề vui vẻ. Anh nhìn lại tờ kết quả rồi lại nhìn vợ nhíu mày vẻ khó hiểu.

Giấy trắng mực đen rõ ràng, Dũng vẫn không “tâm phục khẩu phục”. Anh nghi vợ đến mua chuộc trung tâm và nghi cả vị giám đốc trung tâm nhận tiền để lật ngược kết quả.

Cầm tờ giấy giám định về nhà, Dũng chưa dừng đay nghiến vợ, những ngày sau đó luôn trong trạng thái hậm hực.

Vài ngày sau, khi vợ con ra ngoài đi chơi, Dũng được mẹ đẻ kéo vào phòng nói chuyện, bà thú nhận, thời thiếu nữ có rất nhiều trai làng theo đuổi. Bà cũng từng có mối tình thoáng qua với một người có ngoại hình tương xứng, nhưng vì nhà người đàn ông đó nghèo nên gia đình không cho bà cưới.

Cuối cùng bà chọn kết hôn với một người chỉ cao 1,58 m, vẻ ngoài bình thường. Người đó chính là bố đẻ của Dũng. Còn người bà yêu vì quá đau buồn đã bỏ làng ra đi. Dũng chính là “sản phẩm” của mối tình không thành đó.

Con trai của Dũng hiện tại thừa hưởng tất cả nét đẹp ngoại hình từ chính người tình của bà ngày đó. Thậm chí, bà còn công nhận, cháu nội càng lớn càng giống bạn trai năm xưa của bà.

Nghe xong câu chuyện, Dũng ngớ người, anh vội xin lỗi vợ vì bao lâu nay chịu sự dày vò từ chồng.

Theo bà Nguyễn Thị Nga, Giám đốc Trung tâm ADN, lúc đầu xem kết quả, Dũng nghĩ trung tâm móc ngoặc với vợ anh để cho kết quả gian lận. Một đứa trẻ sinh ra, có thể giống mẹ, có thể giống cha, nhưng cũng có thể chẳng giống cả hai, mà giống một người thuộc thế hệ trước của cả hai bên – ông bà nội ngoại.

Chuyên gia cũng chia sẻ thêm, quan niệm “con nhà tông không giống lông cũng giống cánh” ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều người Việt. Không ít người hay dựa theo vẻ ngoài này để đánh giá đứa trẻ sinh ra có giống với bố mẹ hay không và thường trẻ giống bố mới êm cửa ấm nhà.

Tuy nhiên thực tế không ít trẻ sinh ra không có nét giống bố mẹ. “Khoảng 20% ca xác định huyết thống cha con mà tôi đã thực hiện trong các năm qua xuất phát từ lý do con không giống bố”, bà Nga cho hay.

Mỗi người mang một bộ ADN duy nhất, kết hợp 50% gene từ mẹ và 50% gene từ bố. Vì thế thông thường trẻ sẽ mang trong mình những nét của cả bố và mẹ, xét cả về ngoại hình lẫn tính cách.

Tuy nhiên những đặc tính này còn phụ thuộc vào điều kiện sinh tồn, nên sẽ có những trẻ không giống cha mẹ, họ hàng. Thậm chí, hai đứa trẻ có cấu trúc di truyền giống hệt nhau (sinh đôi cùng trứng) lớn lên trong những hoàn cảnh sống khác nhau thì có thể rất khác nhau về cả ngoại hình và tính cách.