Sáng 8/11, trong phiên chất vấn của Quốc hội, đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai đặt câu hỏi với Bộ trưởng Văn hóa – Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng về bộ phim Đất rừng phương Nam.

Đại biểu đề cập, chiều 7/11, Bộ trưởng có phần trả lời chất vấn: “Bộ phim này theo đánh giá của hội đồng thì không vi phạm pháp luật về điện ảnh. Còn chuyện dư luận cho rằng có những biểu hiện này, biểu hiện khác đó là những dư luận chưa thật chuẩn xác, cần phải được xem xét và tính toán để xử lý theo quy định”.

Đại biểu nhận định trong phát biểu, đánh giá của Bộ trưởng về “dư luận”, nói “dư luận chưa thật chuẩn xác” là chưa thỏa đáng và cần phải nhìn nhận lại.

Ông cho rằng, dư luận xã hội là hình thức biểu hiện trạng thái của xã hội rất bình thường, dư luận có cái đúng, cái sai, cái tốt, cái xấu nhưng không phải ý kiến nào được nêu ra cũng để ”đánh cho ai đó chết” mà để góp ý, nêu quan điểm và để làm cho mọi thứ rõ ràng và tốt đẹp hơn.

Theo đại biểu Trịnh Xuân An, không nên đánh đồng các loại ý kiến dư luận, nhất là những góp ý để bảo vệ tính chân thực, bảo vệ sự thật, bảo vệ giá trị lịch sử. Trong công tác quản lý cơ quan nhà nước cần phải lắng nghe, theo dõi dư luận để có những điều chỉnh cần thiết, bởi mọi thứ đều có lý, ”không có lửa làm sao có khói”, tránh việc bỏ qua dư luận (hoặc coi thường dư luận), để mọi việc đi quá xa, thành vấn đề “nóng” rồi mới có động thái là không ổn.

Bộ phim được Hội đồng kiểm duyệt mà ngày 29/9 bảo đúng, tới 15/10 thì đề nghị sửa “sau khi lắng nghe dư luận”. Theo đại biểu, như vậy rõ ràng chất lượng kiểm định và trách nhiệm của Cục điện ảnh là chưa cao.

“Những nội dung nếu đã coi là sai sót thì phải sửa, thậm chí cắt bỏ, chứ không thể đổi tên là xong. Nói “sửa tên để tránh gây liên tưởng” chỉ thuyết phục được một nửa, một nửa còn lại là bản chất lịch sử là phải chân thực, vì đó là chuyện của cả một dân tộc và là trách nhiệm giáo dục truyền thống, không thể xem nhẹ”, đại biểu An nhận định.

Theo ông Trịnh Xuân An, bộ phim có thể hay ở góc độ điện ảnh, nghệ thuật có thể lấy cảm hứng từ mọi nguồn nhưng với lịch sử, với văn hóa dân tộc thì phải luôn chân thực, trung thực và không được làm méo mó. Trách nhiệm của cơ quan quản lý phải làm rõ được đâu hành vi sai trái để xử lý, đâu là dư luận đúng đắn để tôn vinh. Do đó đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ nội dung này.

Đại biểu của Đồng Nai cũng cho rằng, đối với lĩnh vực văn hóa, ngoài câu chuyện của phim ảnh, vẫn còn rất nhiều vấn đề mà dư luận quan tâm, ví dụ như có rất nhiều cuộc thi sắc đẹp, có cần thiết cho xã hội không,…

Ông nhận định, đây là những vấn đề chính đáng mà dư luận đặt ra và cơ quan quản lý phải quan tâm để có chính sách phù hợp chứ không phải chăm chăm đi xử lý. Hơn nữa, muốn xử lý thì cũng phải theo quy định.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trịnh Xuân An về quy trình thẩm định phân loại phim, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, căn cứ điểm d khoản 2 Điều 18 của Luật Điện ảnh, bộ phim Đất rừng Phương Nam đã được Hội đồng thẩm định phim quốc gia tiến hành thẩm định. Hội đồng khẳng định bộ phim không vi phạm pháp luật về điện ảnh, vì vậy được cấp phép để phổ biến.

Chính vì vậy, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tôn trọng quyết định của Hội đồng. Trong trường hợp nếu phát hiện Hội đồng làm sai và vi phạm pháp luật, lúc đó mới có các biện pháp để xử lý tiếp theo.

Khi chiếu thử phim, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng rất cẩn trọng trước những yêu cầu có tính chất tranh luận trên nền tảng của mạng xã hội và nhiều ý kiến đóng góp. Bộ trưởng đã yêu cầu Hội đồng xem xét tiếp thu hợp lý những ý kiến mà dư luận phản ánh. Vì vậy, Hội đồng đã họp với có các cơ quan chủ quản để xem xét lại và khẳng định bộ phim vẫn đầy đủ các yếu tố để cấp phép hoạt động.

“Cá nhân Bộ trưởng và Bộ phải tôn trọng theo nguyên tắc này. Vì hội đồng chịu trách nhiệm trước pháp luật về thẩm định phim”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.

Trước nhận định của đại biểu về phần trả lời vào chiều 7/11, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định, ông có nói nếu có các biểu hiện bôi nhọ, bôi xấu thì phải nghiêm túc xử lý. Bởi các quy định hiện hành, Luật An ninh mạng, Quy tắc ứng xử trên không gian mạng đã có đầy đủ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng việc khen, chê và có ý kiến khác nhau về tác phẩm điện ảnh là câu chuyện bình thường. Nhưng trong văn hoá ứng xử, khó chấp nhận thói trịch thượng, phán xét, quy chụp, bôi xấu, bôi nhọ. Người Việt có câu “lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Chính vì vậy ở đây không phải chỉ là một chiều mà phải có văn hoá ứng xử.

“Nếu như có biểu hiện bôi nhọ, bêu xấu thì cần xử lý. Đó là nguyên văn phát biểu của tôi” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nói.