Gia đình tôi sống trong một căn nhà nhỏ ở ngoại ô, nơi bà nội tôi, người phụ nữ 80 tuổi với nụ cười hiền hậu, luôn tỉ mỉ chuẩn bị những bữa cơm gia đình. Bà có thói quen nấu cơm bằng nồi đất, giữ nguyên hương vị truyền thống mà cả nhà yêu quý. Hôm ấy, tôi dẫn Linh, bạn gái mới quen, về ra mắt. Linh là một cô gái thành phố, năng động, xinh đẹp, nhưng có chút gì đó bí ẩn trong ánh mắt.
Ngay khi bước vào nhà, Linh đã thu hút mọi sự chú ý. Cô ấy nói cười rôm rả, kể về công việc marketing ở một công ty lớn, khiến mẹ tôi trầm trồ. Nhưng rồi, đến giờ ăn, bà nội bưng hộp cơm gạo lứt thơm lừng, món đặc sản của bà, đặt lên bàn. Linh nhìn hộp cơm, nhíu mày, rồi không nói không rằng, cầm nguyên hộp đổ thẳng vào thùng rác ngay trước mặt cả nhà.
Không gian như đông cứng. Mẹ tôi há hốc mồm, tôi thì sững sờ, còn bà nội lặng lẽ cúi đầu, đôi tay run run. Tôi định lên tiếng thì bố tôi, người vốn ít nói, bỗng đứng dậy, rút từ trong túi ra một xấp tiền – đúng 100 triệu đồng – đặt vào tay Linh. Cả nhà càng thêm sửng sốt. Bố tôi nhìn Linh, chậm rãi nói: “Cảm ơn cô. Giờ thì cô hiểu rồi chứ?”
Linh mỉm cười, gật đầu, rồi bất ngờ lấy từ túi xách ra một chiếc máy quay nhỏ, đặt lên bàn. “Cháu xin lỗi cả nhà, đặc biệt là bà nội,” Linh nói, giọng bình tĩnh. “Đây là một thử nghiệm xã hội. Cháu làm việc cho một tổ chức nghiên cứu hành vi, và gia đình chú là một trong những đối tượng được chọn ngẫu nhiên.”
Cả nhà tôi ngơ ngác. Linh giải thích rằng cô đang thực hiện một dự án nghiên cứu về phản ứng của con người trước những tình huống gây sốc. Hành động đổ cơm là một kịch bản được dàn dựng để xem gia đình tôi sẽ phản ứng thế nào trước sự xúc phạm văn hóa và tình cảm gia đình. Cô tiết lộ rằng bố tôi đã được thông báo trước và đồng ý tham gia, nhưng giữ bí mật với cả nhà. Số tiền 100 triệu là phần thưởng cho sự hợp tác, nhưng cũng là một cách để bố tôi kiểm tra xem Linh có thực sự làm theo thỏa thuận hay không.
Tôi bàng hoàng, vừa giận vừa buồn cười. Hóa ra, Linh không phải bạn gái tôi. Cô ấy chỉ là một “diễn viên” được thuê để thử nghiệm, và tôi, kẻ tưởng đang yêu, hóa ra chỉ là một phần của kịch bản. Cả nhà phá lên cười, trừ bà nội, người vẫn lặng lẽ nhìn thùng rác, nơi hộp cơm yêu quý của bà nằm. Nhưng rồi, bà mỉm cười, nói: “Cơm thì làm lại được, nhưng lòng người thì khó đoán thật.”
Khi Linh rời đi, tôi phát hiện một mẩu giấy nhỏ trong túi áo cô ấy để lại. Trên đó viết: “Gặp anh không phải ngẫu nhiên. Gọi cho em nhé.” Số điện thoại kèm theo. Hóa ra, Linh thực sự thích tôi, và toàn bộ “thử nghiệm” này là cách cô ấy chọn để tiếp cận tôi một cách không thể quên. Tôi đứng đó, vừa bối rối vừa tò mấy, không biết nên gọi hay vứt mẩu giấy đi.
