Tôi là bà Năm, năm nay đã ngoài bảy mươi. Cuộc đời tôi chẳng có gì đặc biệt, chỉ là một người mẹ, người bà bình thường, sống nương nhờ con cái trong căn nhà nhỏ ở ngoại ô. Con trai lớn của tôi, thằng Tùng, cùng vợ nó và hai đứa cháu nội đã đón tôi về ở chung sau khi ông nhà tôi mất. Tôi nghĩ, thế là ổn, cuộc đời cuối cùng cũng được an yên. Hằng ngày, tôi quanh quẩn trong nhà, nấu cơm, trông cháu, đôi khi ngồi bên hiên ngắm mấy khóm hoa ti-gôn mà tôi trồng từ hồi mới về. Tình thân, với tôi, là thứ quý giá nhất, là chỗ dựa vững chắc cho những ngày cuối đời.
Nhưng rồi, một buổi chiều mưa lất phất, mọi thứ thay đổi. Hôm ấy, tôi dọn dẹp nhà bếp, định đem túi rác ra sân sau. Túi rác nặng trĩu, buộc không chặt, tôi lóng ngóng làm đổ ra sàn. Trong đống rác hỗn độn, tôi thấy một chiếc hộp nhỏ, cũ kỹ, lấm lem. Tò mò, tôi nhặt lên, nghĩ bụng chắc là đồ gì đó con dâu vứt nhầm. Khi mở ra, tim tôi như thắt lại. Bên trong là chiếc vòng ngọc trai – món quà cưới duy nhất mà mẹ tôi để lại cho tôi trước khi mất. Tôi đã giữ nó như báu vật, cất kỹ trong ngăn tủ, định để lại cho cháu gái khi nó lớn. Vậy mà giờ, nó nằm đây, trong đống rác, như một thứ bỏ đi.
Tôi ngồi bệt xuống sàn, tay run run cầm chiếc vòng. Đầu óc tôi quay cuồng. Ai đã lấy nó? Ai nỡ làm thế? Tôi nhớ rõ, vài tuần trước, con dâu tôi, cái Lan, có hỏi về chiếc vòng, bảo rằng nó đẹp, hợp với thời xưa. Tôi cười, kể nó nghe chuyện mẹ tôi, chuyện chiếc vòng. Lan gật gù, rồi chẳng nhắc gì thêm. Nhưng giờ, tôi không thể không nghi ngờ. Phải chăng Lan đã lấy, rồi vứt đi vì không ưng? Hay còn điều gì tệ hơn?
Đêm đó, tôi nằm trằn trọc, không dám hỏi thẳng. Nhưng sáng hôm sau, tôi quyết định lục lại ngăn tủ của mình. Tôi phát hiện không chỉ chiếc vòng biến mất, mà cả mấy món nữ trang nhỏ khác, những thứ tôi tích cóp cả đời, cũng không còn. Tôi lặng người, cảm giác như cả thế giới sụp đổ. Con cái tôi, những người tôi tin cậy nhất, lại có thể làm điều này?
Tôi âm thầm quan sát. Tùng vẫn đi làm, vẫn cười nói với tôi như chẳng có gì. Nhưng Lan, tôi để ý, có những lúc lén nhìn tôi, ánh mắt thoáng chút bất an. Một lần, tôi nghe lỏm được cuộc nói chuyện giữa Lan và một người bạn qua điện thoại. “Ừ, mấy món đó bán được kha khá, nhưng phải cẩn thận, bà già mà biết thì phiền lắm…” Giọng Lan nhỏ, nhưng từng chữ như cứa vào tim tôi.
Tôi không khóc, nhưng lòng tôi đau. Hóa ra, cái gọi là “tình thân” mà tôi trân trọng bấy lâu, đôi khi cũng mục nát, cũng giả dối. Tôi từng nghĩ, sống nương nhờ con cái là hạnh phúc, là phúc phận. Nhưng giờ, tôi thấy mình như một người thừa trong chính ngôi nhà này.
Tôi không đối chất, cũng chẳng kể ai nghe. Tôi chỉ lặng lẽ gói ghém chút đồ đạc, viết một lá thư để lại trên bàn. Trong thư, tôi bảo Tùng và Lan rằng tôi muốn về quê sống nốt những ngày còn lại, rằng tôi không trách ai, chỉ mong mọi người sống tốt. Chiếc vòng ngọc trai, tôi giữ lại, đeo nó trên cổ như một lời nhắc nhở: tình thân, dù quý giá, cũng có thể tan vỡ nếu không được vun đắp bằng sự chân thành.
Ngày tôi rời đi, trời vẫn mưa. Tôi bước lên xe, ngoảnh lại nhìn căn nhà lần cuối. Tôi không hận, nhưng tôi biết, tôi sẽ không bao giờ trở lại. Cuộc đời tôi, dù ngắn ngủi hay dài lâu, sẽ bắt đầu lại, không dựa vào ai, chỉ dựa vào chính mình.
