Trong “Tây Du Ký”, Tôn Ngộ Không hay Nhị Lang Thần ai mạnh hơn luôn là chủ đề được mọi người tò mò bởi cả hai đều có pháp lực mạnh mẽ.

Trong tiểu thuyết Tây du ký của nhà văn Ngô Thừa Ân, sau khi Tôn Ngộ Không đại náo Thiên cung, mười vạn thiên binh không thể ngăn cản được Tề Thiên Đại Thánh. Trong tình huống khẩn cấp, Quan Âm Bồ Tát đã tiến cử Nhị Lang Thần với Ngọc Hoàng Đại Đế để bắt yêu hầu. Một số người cho rằng Nhị Lang Thần rõ ràng mạnh hơn vì hai lý do sau:

Trong “Tây Du Ký”, Tôn Ngộ Không và Nhị Lang Thần (Dương Tiễn) là hai nhân vật mạnh mẽ, thường được so sánh về sức mạnh.

Đầu tiên, khi Tôn Ngộ Không và Nhị Lang Thần tranh tài thuật biến hình, Tôn Ngộ Không đã bị Nhị Lang Thần trấn áp hoàn toàn. Dù Tôn Ngộ Không có biến đổi thế nào thì Nhị Lang Thần luôn có thể phá giả. Ví dụ, khi Ngộ Không biến thành rắn thì Nhị Lang Thần biến thành loài chim ăn rắn, Ngộ Không biến thành chim ưng thì Nhị Lang liền biến thành cung tên bắn xuyên trời…

Thứ hai, cuộc đối đầu giữa Tôn Ngộ Không và Nhị Lang Thần đã kết thúc với chiến thắng thuộc về Nhị Lang Thần. Tôn Ngộ Không bị Nhị Lang Thần bắt sống và đưa đến điện Linh Tiêu để thẩm vấn. Hắn bị tra tấn và xử tử theo lệnh của Ngọc Hoàng. Nếu trước đó Tôn Ngộ Không không trộm tiêu thụ một lượng lớn linh đơn và đào tiên, có cơ thể không thể bị phá hủy, thì có lẽ hắn đã chết.

Nhưng trên thực tế, hai điểm này không đủ chứng tỏ Nhị Lang Thần mạnh hơn. Trước tiên hãy nói về nghệ thuật biến hình. Một số người cho rằng sở dĩ Nhị Lang Thần có thể trấn áp được Tôn Ngộ Không là do Tôn Ngộ Không đã biến hóa trước. Ai thay đổi trước sẽ chịu thiệt, ai thay đổi sau có thể biến hóa để khắc chế những gì người trước biến. Trên thực tế, mặc dù Nhị Lang Thần có thể biến hóa khắc chế Tôn Ngộ Không nhưng đều không làm gì được Đại Thánh.

Tuy phép thuật biến hình của Nhị Lang Thần có vẻ mạnh hơn, nhưng vấn đề là phép thuật biến hình chỉ là một trong những kỹ năng chiến đấu. Có một chi tiết mà nhiều người ít chú ý tới, đó là trong nguyên tác hay phim “Tây Du Ký” năm 1986 khi Nhị Lang Thần giao đấu với Tôn Ngộ Không, Tề Thiên Đại Thánh đã biến thành Nhị Lang Thần đến tận phủ của ông để đùa cợt, đủ để thấy Ngộ Không không hề e sợ Nhị Lang Thần. Ngoài ra, Nhị Lang Thần cũng không hề một mình giao chiến với Tôn Ngộ Không mà còn có trợ thủ đó là Hạo Thiên Khuyên (có bản dịch Hao Thiên Khuyển hay Khao Thiên Khuyên) cùng với sáu huynh đệ Mai Sơn và sự trợ giúp của thiên binh.

Nói về Hạo Thiên Khuyển, đây không phải là con chó tầm thường, mà nó là thần khuyển dũng mãnh – sủng vật mạnh nhất trong hệ thần. Nó có pháp lực cao cường, từng là chó kéo xe của Viêm Đế, sau đó thuộc sở hữu của Nhị lang thần. Con chó này từ đó theo phò trợ cho Nhị Lang Thần diệt yêu trừ ma, trở thành một trong những pháp bảo nổi tiếng khiến biết bao yêu ma quỷ quái hãi hùng. Thậm chí, có lời đồn rằng các hiện tượng thiên nhiên kỳ quái như nguyệt thực, nhật thực xảy ra là do loài thiên khuyển này tác quái.

Tuy nhiên, dù cả Nhị Lang Thần và Hạo Thiên Khuyển kết hợp cũng vẫn không thể nào khắc chế được Tôn Ngộ Không, nên Thái Thượng Lão Quân liền ném Kim Cang Trác trúng đầu Ngộ Không, đồng thời Hạo Thiên Khuyển lao vào cắn chân Ngộ Không, Dương Tiễn mới nhân cơ hội đánh ngã và bắt sống được Tề Thiên Đại Thánh.

Trên thực tế, nếu đọc kỹ nguyên tác, không khó phát hiện Tôn Ngộ Không khi đó có thể mạnh hơn Nhị Lang Thần, ít nhất không yếu hơn Nhị Lang Thần.

Trong chương thứ sáu của nguyên tác, khi Nhị Lang Thần dẫn sáu huynh đệ Mai Sơn vây hãm Tôn Ngộ Không, Bồ Tát Quán Thế Âm cũng đang quan sát trận chiến từ trên cao. Sau khi quan sát một lúc, người nói với Thái Thượng Lão Quân: “Tôi tiến cử Nhị Lang là thần thông quảng đại, mà còn bắt không đặng Tề Thiên. Thôi, để tôi giúp Nhị Lang một phép đặng bắt nó cho rồi”.

Chi tiết này có thể thấy, theo lẽ thường, nếu Nhị Lang Thần đủ mạnh để bắt sống Tôn Ngộ Không thì Quán Âm Bồ Tát sẽ không phải ra tay giúp đỡ. Việc Quán Âm Bồ Tát quyết định giúp đỡ Nhị Lang Thần, điều này chỉ cho thấy vị tướng này không đủ sức để bắt sống Tôn Ngộ Không.