Tôi nấu cơm cho người già trong làng đã ba năm.

Không phải vì tôi có điều kiện gì ghê gớm. Tôi từng đi làm thuê ở thành phố, rồi về quê chăm cha bệnh. Cha mất, để lại căn nhà nhỏ xập xệ. Tôi ở lại.

Làng tôi nhiều người già. Con cháu đi hết, để lại cha mẹ với mái nhà nghiêng ngả. Có cụ chỉ sống bằng tiền trợ cấp. Có cụ tự trồng mớ rau, nhúm khoai. Mùa mưa, mái dột. Mùa lạnh, ăn cơm chan nước lã.

Tôi bắt đầu nấu mỗi ngày một bữa. Một nồi cơm, một nồi canh, một món mặn. Có hôm là thịt kho, có hôm là cá rô rim. Dành dụm được ít tiền từ công việc bán hàng online, tôi mua thêm chiếc điện thoại quay video. Tôi không biết mình quay có hay không, nhưng hóa ra người ta thích xem cảnh tôi rửa rau, cắt thịt, bưng bát cơm cho cụ già ngồi co ro bên cửa. Bình luận toàn những câu ấm lòng: “Cô là người tốt”, “Cảm ơn đã cho tôi thấy tình người còn tồn tại”.

Người xem tặng quà, gửi tiền. Tôi không lấy cho riêng mình. Tất cả dồn vào bữa cơm.

Ba năm.

Chưa từng lấy của ai một đồng.

Cho đến chiều hôm đó.

Tôi vừa đun xong nồi giò heo. Mùi thơm lan khắp sân. Các cụ chưa kịp đến thì ông trưởng thôn mới cùng năm sáu người khác hùng hổ kéo vào.

Ông ta không vòng vo.

“Cô quay video người già làng ta ba năm để kiếm tiền. Vậy tiền đó lẽ ra phải chia cho làng!”

Tôi lau tay vào tạp dề. Nhìn ông ta, rồi nhìn từng khuôn mặt phía sau — có cả người từng nhận cơm, từng cười với tôi.

Tôi không nói gì. Lặng lẽ vào nhà.

Một lúc sau tôi bước ra, tay cầm một thùng giấy dán kín niêm phong. Đặt xuống bàn gỗ trước sân.

“Tài khoản livestream tôi đứng tên, nhưng tiền đều gửi về tài khoản từ thiện này. Đây là hóa đơn mua thực phẩm ba năm qua. Đây là danh sách người nhận cơm mỗi ngày. Còn đây là giấy tôi nộp cho huyện — chính thức bàn giao chương trình ‘Bữa Cơm Tối’ cho Ủy ban thôn.”

Họ trố mắt.

Tôi nói tiếp, giọng đều:

“Từ hôm nay, tôi ngưng nấu. Nhà bếp, dụng cụ, các mối lấy thực phẩm, tôi đã liệt kê rõ. Các anh cứ thế mà làm. Còn livestream? Tôi xóa hết. Tài khoản khóa rồi.”

Tôi quay vào nhà. Mùi giò heo vẫn thơm, nhưng lòng tôi nguội hẳn.

Hôm sau, tôi lên thành phố.

Ba tháng sau, người làng bảo, căn bếp ấy chẳng ai đứng ra nấu. Ủy ban thôn bảo không có ngân sách, mà dân làng thì “ai rảnh mà lo chuyện bao đồng”.

Người già lại tự nấu mì ăn liền. Có hôm phải ăn cháo trắng với muối.

Trong một quán nhỏ ở ven đô, có người vô gia cư kể: “Ở đây có một chị nấu cơm từ thiện. Không quay phim, không hỏi tên. Mỗi người một phần, nóng hổi. Mỗi bữa có rau, có thịt. Mỗi phần đều gói trong túi giấy, kèm một dòng viết tay: ‘Ăn no rồi, mai lại đến.’”

Không ai biết người viết là ai.

Nhưng tôi biết.

Vì nét chữ ấy là của tôi. Và nồi cơm tôi nấu bây giờ, không có khói, nhưng có cả những vết thương đã thôi rỉ máu.