Dù đã được cảnh báo liên tục, nhưng không ít người vẫn liều mình xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp với hy vọng “lách luật”.

Tuy nhiên, theo quy định mới nhất được cập nhật trong Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi này không chỉ bị xem là vi phạm pháp luật mà còn có thể khiến bạn phải móc hầu bao từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng, chưa kể bị buộc khôi phục hiện trạng ban đầu – tức là tháo dỡ toàn bộ công trình đã xây.

Đầu tiên, cần hiểu rõ: đất nông nghiệp là tất cả các loại đất phục vụ cho mục đích sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi, trồng rừng, nuôi trồng thủy sản, trồng lúa, trồng hoa màu… và hoàn toàn không được phép xây nhà ở nếu chưa làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất ở (thổ cư). Việc tự ý xây nhà, dựng công trình kiên cố trên loại đất này bị coi là sử dụng đất sai mục đích và bị xử phạt theo quy định.

Ảnh minh họa.

Cụ thể, nếu bạn chuyển đất trồng lúa sang đất ở tại khu vực xã mà chưa xin phép, mức phạt dao động như sau:

Dưới 0,01 ha: từ 20 triệu đến 30 triệu đồng

Từ 0,01 ha đến dưới 0,03 ha: 30 triệu – 50 triệu đồng

Từ 0,03 ha đến dưới 0,05 ha: 50 triệu – 100 triệu đồng

Từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha: 100 triệu – 150 triệu đồng

Từ 0,1 ha trở lên: 150 triệu – 200 triệu đồng

Đặc biệt, nếu khu vực vi phạm nằm trong phạm vi phường hoặc thị trấn, thì mức xử phạt tăng gấp đôi so với các mức trên. Nghĩa là bạn có thể bị phạt tới 400 triệu đồng nếu xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp tại khu vực đô thị.

Tương tự, nếu tự ý chuyển mục đích sử dụng từ đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ hoặc rừng sản xuất sang đất ở, mức phạt cũng không hề dễ chịu. Phạt nhẹ nhất là 10 triệu đồng, nhưng nếu vi phạm diện tích lớn trên 0,5 ha, bạn có thể mất đến 200 triệu đồng. Và dĩ nhiên, phường – thị trấn lại tiếp tục là “vùng đỏ” với mức phạt gấp đôi.

Còn nếu bạn chuyển các loại đất nông nghiệp không phải đất lúa, không phải đất lâm nghiệp sang đất ở trái phép thì cũng không thoát được. Mức phạt khởi điểm là 10 triệu đồng và có thể lên tới 150 triệu đồng tùy diện tích vi phạm. Và cũng như trên, nếu vi phạm ở phường – thị trấn thì cứ nhân đôi lên!

Tất cả các hành vi xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp đều không chỉ dừng lại ở việc bị phạt tiền mà còn bị buộc tháo dỡ công trình và khôi phục lại tình trạng đất ban đầu, tức là phải san lấp, trả lại đúng mục đích ban đầu của thửa đất. Việc cố tình “chống chế” hay chây ì có thể dẫn đến cưỡng chế theo luật định.

Vậy nên, trước khi “nhăm nhe” dựng nhà trên đất nông nghiệp để tiết kiệm chi phí hoặc “lách luật”, bạn nên cân nhắc kỹ: đắt thì ráng mà đập, còn vi phạm thì ráng mà chịu. Tốt nhất là hãy tìm hiểu kỹ quy hoạch, xin chuyển mục đích sử dụng đất theo đúng quy trình – tránh tiền mất tật mang, lại còn ôm thêm một đống rắc rối pháp lý vào người.