Việc phát triển đường sắt đô thị không chỉ giải quyết ùn tắc giao thông và giảm ô nhiễm môi trường mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam.
Sáng 5/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia và trọng điểm ngành giao thông vận tải, đã chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ với Bộ GTVT, UBND TP Hà Nội, TP. HCM cùng các bộ, ngành liên quan về Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại hai thành phố lớn nhất cả nước.
Theo quy hoạch giao thông vận tải của Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, hệ thống đường sắt đô thị của Thủ đô dự kiến đạt tổng chiều dài khoảng 413km. Đến năm 2035, toàn bộ 410,8km đường sắt đô thị sẽ được đầu tư hoàn thành, trong đó 21,5km đã đưa vào khai thác và 397km còn lại chưa triển khai.
TP. HCM cũng có tham vọng phát triển mạng lưới đường sắt đô thị với tổng chiều dài 173km theo quy hoạch được phê duyệt. Đến năm 2035, thành phố dự kiến hoàn thành toàn bộ với tổng chiều dài thực tế 183km.
Trong tầm nhìn dài hạn, Hà Nội sẽ đầu tư thêm khoảng 200,7km đường sắt đô thị vào năm 2045, trong khi TP. HCM sẽ mở rộng thêm 168km trong cùng giai đoạn, nâng tổng chiều dài hệ thống của hai thành phố lên hàng trăm km.
TP. HCM dự kiến tổng nhu cầu vốn đến năm 2035 là hơn 36 tỷ USD, trong khi từ năm 2036 đến 2045 cần thêm 26 tỷ USD và giai đoạn 2046-2060 cần hơn 40 tỷ USD để phát triển hệ thống đường sắt đô thị.
Khi hoàn thành, mạng lưới đường sắt đô thị sẽ giúp Hà Nội đảm nhận 35-40% thị phần vận tải hành khách công cộng, còn TP. HCM dự kiến đạt 30-40%.
Việt Nam muốn phát triển đường sắt đô thị tại TP. HCM và Hà Nội
Tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc xây dựng Đề án hệ thống đường sắt đô thị, không chỉ giải quyết ùn tắc giao thông và giảm ô nhiễm môi trường mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến tới mục tiêu đưa Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp hiện đại.
Ông yêu cầu xây dựng Đề án với tư duy đổi mới, cách làm đột phá, và tầm nhìn chiến lược dài hạn, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của việc phân cấp, phân quyền triệt để cho Hà Nội và TP. HCM trong triển khai thực hiện.
Thủ tướng cũng chỉ đạo lựa chọn công nghệ hiện đại, phù hợp với điều kiện của Việt Nam; đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực; ứng dụng khoa học quản lý và phát triển công nghiệp đường sắt, cùng hệ sinh thái liên quan theo hướng xanh, thông minh, và bền vững.
Thủ tướng yêu cầu hai thành phố hoàn thiện Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô và TP. HCM trước ngày 25/12 để trình phê duyệt. Đây sẽ là cơ sở để phát triển các dự án đường sắt đô thị.
Bên cạnh đó, Chính phủ giao nhiệm vụ cho Bộ GTVT, UBND Hà Nội, UBND TP. HCM, và các cơ quan liên quan chuẩn bị đầy đủ hồ sơ để trình Bộ Chính trị xem xét chủ trương đầu tư và cơ chế, chính sách đặc thù.
Thủ tướng cũng đặc biệt lưu ý việc phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong toàn bộ quá trình triển khai Đề án, đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả trong sử dụng nguồn lực đầu tư.
