Theo hướng dẫn mới của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, từ 20/3, đảng viên sinh con thứ 3 trở lên không còn bị xử lý kỷ luật.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương vừa ban hành Hướng dẫn 15/2025 về sửa đổi, bổ sung Hướng dẫn 05/2022 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về thực hiện một số điều trong Quy định 69/2022 của Bộ Chính trị về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm.

Hướng dẫn 15 lược bỏ điểm 8.1, 8.2 mục III của Hướng dẫn 05. Điểm 8 của Hướng dẫn 05 quy định về việc xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm quy định chính sách dân số.

Trong đó, điểm 8.1 quy định xử lý đảng viên vi phạm nếu thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai sản (có xác nhận của bệnh viện cấp huyện và tương đương trở lên) thì được xem xét giảm nhẹ mức kỷ luật.

Còn điểm 8.2 quy định xử lý đảng viên vi phạm do cố ý hoặc cưỡng ép không thực hiện kế hoạch hóa gia đình thì xem xét tăng nặng mức kỷ luật.

Hướng dẫn 15 cũng bổ sung một số nội dung tại khoản 8 mục III Hướng dẫn 05. Đó là, không xem xét xử lý đối với hành vi quy định tại khoản 2 điều 1 Pháp lệnh 08/2008 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh dân số 2003 “sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định”.

Với thay đổi này, từ ngày 20/3, việc sinh con thứ ba không còn là hành vi vi phạm bị xử lý kỷ luật Đảng.

Trước đó, Văn phòng Trung ương Đảng có văn bản gửi Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Bộ Y tế thông báo ý kiến của Bộ Chính trị về việc sơ kết thực hiện Nghị quyết số 21 về công tác dân số trong tình hình mới và sửa đổi các quy định của Đảng và Nhà nước liên quan đến chính sách dân số.

Trong đó, Bộ Chính trị giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương tham mưu, sửa đổi quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư liên quan đến việc xử lý vi phạm chính sách dân số và chủ động sửa đổi Hướng dẫn số 05 theo hướng không xử lý kỷ luật trường hợp sinh con thứ 3 trở lên, đồng bộ với việc sửa đổi các quy định của pháp luật (không hồi tố những trường hợp đã bị xử lý kỷ luật).

Bộ Y tế đã trình cấp có thẩm quyền thông qua chủ trương bãi bỏ các quy định về xử lý vi phạm chính sách dân số không còn phù hợp, trước mắt bãi bỏ xử lý vi phạm với quy định về số con.

Theo đự thảo Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số, Bộ Y tế đề xuất mỗi cặp vợ chồng, cá nhân quyết định về thời gian sinh, số con và khoảng cách giữa các lần sinh. Đề xuất nhằm khắc phục tình trạng mức sinh xuống thấp và chênh lệch đáng kể mức sinh giữa các vùng, đối tượng.

Theo Bộ Y tế, mức sinh của Việt Nam nằm trong top 5 nước thấp nhất khu vực Đông Nam Á. Cụ thể, mức sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm thấp dưới mức sinh thay thế, từ 2,11 con/phụ nữ năm 2021 xuống 2,01 năm 2022. Chỉ số này tiếp tục xuống thấp khi còn 1,96 con/phụ nữ năm 2023 và 1,91 năm 2024 – thấp nhất trong lịch sử và được dự báo là sẽ tiếp tục xuống thấp trong các năm tiếp theo.

Dự báo, mức sinh tiếp tục giảm, đến năm 2039 Việt Nam sẽ kết thúc thời kỳ dân số vàng, năm 2042 quy mô dân số trong độ tuổi lao động đạt đỉnh và sau năm 2054 dân số sẽ bắt đầu tăng trưởng âm.