Nhiều người lo lắng rằng mọi khoản tiền nhận qua tài khoản ngân hàng đều có thể bị cơ quan thuế giám sát và truy thu. Tuy nhiên, quy định pháp luật đã nêu rõ nhiều trường hợp dòng tiền vào tài khoản cá nhân nhưng không phát sinh nghĩa vụ nộp thuế.

Trong bối cảnh các giao dịch không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến, nhiều người dân không khỏi lo lắng rằng mọi khoản tiền nhận qua tài khoản ngân hàng cá nhân đều có thể bị cơ quan thuế giám sát và truy thu. Tuy nhiên, sự lo ngại này xuất phát từ việc chưa hiểu đúng bản chất của quy định pháp luật.

Theo các chuyên gia thuế, việc xác định một khoản tiền có phải nộp thuế hay không phụ thuộc hoàn toàn vào bản chất của giao dịch đó, chứ không phải mọi dòng tiền vào tài khoản đều bị đánh thuế.

Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, đã làm rõ những trường hợp phổ biến mà người dân nhận tiền qua tài khoản nhưng không phát sinh nghĩa vụ thuế, nhằm tránh những hiểu lầm và thông tin không chính xác đang lan truyền.

Có 9 trường hợp tài khoản nhận tiền nhưng không phát sinh nghĩa vụ thuế

Trước hết, các giao dịch trong phạm vi cá nhân, gia đình và bạn bè là hoàn toàn không chịu thuế. Những khoản tiền như vay mượn giữa anh chị em, bạn bè, hoặc đơn giản là chồng chuyển tiền sinh hoạt cho vợ đều là các giao dịch dân sự, không làm phát sinh thu nhập tính thuế.

Tương tự, khi một người đã nhận lương từ công ty và hoàn thành nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân (TNCN), phần tiền còn lại sau thuế đó khi chuyển cho người thân sẽ không phải chịu thuế lần thứ hai. Dòng tiền từ nước ngoài gửi về, hay còn gọi là kiều hối, cũng thuộc diện được miễn thuế theo quy định. Chuyên gia cũng lưu ý rằng các khoản tiền này nên được chuyển qua hệ thống ngân hàng chính thức để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ quy định quản lý ngoại hối.

9 trường hợp tiền vào tài khoản không phải nộp thuế

Giao dịch cá nhân, gia đình: Tiền vay mượn, cho tặng giữa người thân, bạn bè, hoặc vợ chồng chuyển tiền sinh hoạt cho nhau.

Lương đã nộp thuế: Khoản tiền lương sau khi đã nộp thuế TNCN được một người chuyển cho vợ/chồng hoặc người thân.

Kiều hối: Tiền do người thân từ nước ngoài gửi về.

Thu hộ – Chi hộ: Tiền thu từ khách hàng rồi nộp lại cho công ty/chủ cửa hàng (ví dụ: shipper thu tiền COD).

Dịch vụ chuyển/rút tiền hộ: Phần tiền gốc trong giao dịch (thuế chỉ tính trên phí dịch vụ nếu có).

Đáo hạn vay ngân hàng: Tiền nhận được để tất toán một khoản vay cũ rồi chuyển đi ngay.

Lãi từ cho vay cá nhân: Tiền lãi phát sinh từ việc cho vay giữa các cá nhân với nhau (ví dụ: chơi hụi, họ).

Bán bất động sản (đã nộp thuế): Tiền bán nhà, đất khi đã khai báo và nộp thuế đầy đủ trên giá trị giao dịch thực tế.

Lương từ nước ngoài: Lương của bản thân đã được nộp thuế ở nước ngoài, sau đó chuyển về tài khoản cá nhân tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, nhiều tài khoản cá nhân có dòng tiền ra vào liên tục với vai trò trung gian, và bản chất các khoản tiền này cũng không phải là thu nhập. Điển hình là trường hợp thu hộ – chi hộ, chẳng hạn như shipper nhận tiền COD từ khách hàng hoặc nhân viên cây xăng thu tiền bán hàng rồi nộp lại toàn bộ cho công ty. Để chứng minh đây không phải thu nhập của mình, cá nhân trong trường hợp này nên có giấy ủy quyền từ công ty.

Tương tự, với các dịch vụ chuyển, rút tiền hộ, nếu có phát sinh phí dịch vụ thì nghĩa vụ thuế chỉ tính trên phần phí rất nhỏ đó, còn toàn bộ số tiền gốc chuyển đi không bị tính thuế. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng hoạt động này về pháp lý chỉ dành cho các tổGhi chú:hức tín dụng.

Ảnh minh họa

Trong lĩnh vực tài chính, các khoản tiền liên quan đến đáo hạn vay ngân hàng, khi tiền được chuyển vào để tất toán một khoản vay cũ rồi ngay lập tức được chuyển đi, cũng không phát sinh nghĩa vụ thuế. Ngay cả tiền lãi phát sinh từ việc cho vay giữa các cá nhân với nhau, ví dụ như chơi hụi, họ, cũng không thuộc diện chịu thuế TNCN. Dù vậy, nếu một cá nhân cho công ty vay và nhận lãi, khoản lãi đó sẽ phải chịu thuế 5%.

Trường hợp đặc biệt cần lưu ý là tiền bán bất động sản. Về nguyên tắc, người bán đã nộp thuế TNCN tại thời điểm công chứng hợp đồng. Nếu giá trị giao dịch trên hợp đồng khớp với số tiền thực nhận trong tài khoản, khoản tiền này sẽ không bị tính thuế nữa. Rủi ro chỉ phát sinh khi người bán cố tình khai giá trên hợp đồng thấp hơn giá trị thực tế, khi đó cơ quan thuế có thể truy thu phần thuế chênh lệch.

Việc một khoản tiền vào tài khoản có bị đánh thuế hay không hoàn toàn phụ thuộc vào việc nó có phải là thu nhập chịu thuế hay không. Để tránh những rủi ro và phiền hà không đáng có, người dân nên luôn giữ lại các chứng từ, hợp đồng, hoặc giấy tờ chứng minh nguồn gốc và bản chất của các giao dịch để giải trình khi cần thiết.