Bà Mai khăn gói từ quê lên thành phố từ những ngày đầu con gái chuyển dạ. Nhà trọ chỉ rộng chừng 30 mét vuông, nóng bức, chật hẹp, nhưng bà vẫn cắn răng chịu đựng. Bởi con gái bà – Thu – sinh mổ, yếu ớt, lại lần đầu làm mẹ, mọi thứ đều bỡ ngỡ. Cháu ngoại mới chào đời, đỏ hỏn, khóc đêm khóc ngày. Con rể thì đi làm suốt, ít đụng tay đụng chân vào việc nhà.
Bà quán xuyến hết – từ việc bế cháu, giặt tã, nấu ăn, rửa bát, lau nhà… Cơ thể đã sáu mươi, đôi khi đau nhức đến mức run cả tay khi bưng bát cháo cho con. Nhưng bà vẫn im lặng. Vì tình thương.
Vậy mà đến tháng thứ hai, vào một buổi tối oi nồng, lúc bà vừa giặt xong mớ tã lót, đang ngồi xoa dầu gió ở đầu giường thì Hưng – con rể bà – bước vào, tay cầm điện thoại, nói tỉnh bơ:
– Mẹ này, con tính tháng này mẹ gửi cho bọn con ít tiền. Ở đây mẹ dùng điện, dùng nước, mà tiền nhà trọ bọn con thuê là theo đầu người. Con thấy chia ba là hợp lý, mỗi người khoảng 800 nghìn. Mẹ chuyển khoản cho con nhé, mai con đóng tiền.
Bà Mai chết lặng. Bàn tay đang cầm lọ dầu run lên. Một giây im lặng trôi qua rất dài.
Bà nhìn anh ta chằm chằm:
– Cậu tính từng đồng như thế, có tính luôn công tôi chăm cháu, cơm nước, dọn dẹp cho nhà này suốt hai tháng không? Mấy bữa cháu ốm sốt, nửa đêm tôi bế đi viện, cậu có đưa được một tay không?
Hưng nhíu mày, giọng bắt đầu gắt:
– Mẹ giúp thì bọn con biết ơn, nhưng ở trọ thì ai ở người nấy chịu, luật là vậy. Mẹ là người lớn, nên mẹ hiểu rõ mà, đúng không?
Không khí đặc quánh lại. Thu vừa từ trong phòng bước ra, nghe hết. Cô nhìn mẹ, mắt rưng rưng, rồi quay sang chồng, thốt lên:
– Anh… anh có còn là người không?
Nhưng bà Mai không để con gái nói thêm. Bà đứng dậy, đi thẳng vào thu dọn đồ. Không đợi ai giữ lại. Trước khi bước ra cửa, bà để lại trên bàn một xấp tiền, không đếm, chỉ nói:
– Tiền tôi trả đủ. Còn tình, thì từ nay tôi nợ lại.
Cửa khép lại sau lưng bà. Trong căn phòng trọ, chỉ còn tiếng quạt quay đều và đứa bé khóc oe oe giữa hai người lớn đang ngồi im lặng – như thể vừa đánh mất điều gì đó không bao giờ lấy lại được.
Ba năm trôi qua kể từ ngày bà Mai rời khỏi căn phòng trọ ấy.
Con gái bà – Thu – sau biến cố đó không còn giữ được hạnh phúc. Hưng ngày càng lộ rõ bản chất ích kỷ, vô tâm. Không chỉ không chia sẻ việc nhà, mà còn thường xuyên trách móc vợ “không biết dạy mẹ”, rằng “mẹ vợ quá can thiệp”. Cuối cùng, sau một trận cãi vã lớn, Hưng đập bàn, ném giấy ly hôn lên bàn.
Thu ôm con về quê. Ngày trở về, cô đứng trước cổng nhà, chần chừ mãi mới dám gọi:
– Mẹ ơi… con về rồi…
Bà Mai đang phơi quần áo, ngoảnh lại. Mắt bà vẫn là đôi mắt xưa, chỉ có điều buồn hơn – nhưng không trách móc. Bà lặng lẽ đi xuống, bế cháu ngoại đã lớn, ôm nó vào lòng như ôm lại quãng thời gian bà đã mất.
Tối đó, Thu khóc:
– Mẹ ơi, con xin lỗi… Ba năm trước con không lên tiếng, không bảo vệ mẹ… Giờ con mới hiểu… mẹ là người duy nhất không bao giờ tính toán với con…
Bà Mai không nói gì. Bà chỉ đặt tay lên vai con gái, nhẹ nhàng như gió chiều:
– Cậu ấy tính từng đồng với mẹ, nhưng mẹ chưa từng tính một ngày nào với con. Mẹ không cần lời xin lỗi. Mẹ chỉ mong từ nay con sống vì con và vì con của con. Còn mẹ, lúc nào con quay về, cũng có cơm canh chờ sẵn.
Ngoài sân, cháu ngoại bà Mai đang chạy lon ton trên nền đất, tay cầm quả chuối, miệng cười toe. Nó không biết rằng, trong căn nhà nhỏ ấy, nó vừa mang lại cho bà và mẹ nó một lần làm lại – ấm áp, yên lành, và không cần chia tiền.
