Cựu HLV Steve Darby và chuyên gia bóng đá châu Á Rhysh Rai ấn tượng với màn ra mắt của Nguyễn Xuân Son, nhưng không khuyến khích việc nhập tịch nở rộ ở đội tuyển Việt Nam.

Tiền đạo Nguyễn Xuân Son chia vui cùng khán giả sau trận thắng Myanmar 5-0, trên sân Việt Trì, Phú Thọ tối 21/12/2024. Ảnh: Lâm Thỏa

“Xuân Son chắc chắn tăng cường chất lượng cho tuyển Việt Nam”, ông Rai nói với VnExpress. “Cậu ấy là lựa chọn phù hợp để lĩnh xướng hàng công, nhờ khả năng dứt điểm và kỹ thuật để vượt qua các hậu vệ. Việt Nam vốn rất giỏi trong việc tạo ra cơ hội, và Xuân Son là mẫu cầu thủ có thể kết thúc những cơ hội đó”.

Xuân Son, tên khai sinh là Rafaelson Bezerra Fernandes, đã chơi bóng tại Việt Nam đủ 5 năm và nhập tịch thành công, nên được triệu tập lên tuyển dự ASEAN Cup 2024. Anh ra mắt ở lượt cuối bảng B, ghi hai bàn và kiến tạo hai lần trong trận thắng Myanmar 5-0 trên sân Việt Trì, trở thành cầu thủ đầu tiên của Việt Nam được hãng thống kê nổi tiếng Sofascore cho điểm 10.

Việc nhập tịch Xuân Son ban đầu gây ra nhiều tranh cãi, dù tiền đạo gốc Brazil nhiều lần công khai bày tỏ mong muốn cống hiến cho đội tuyển Việt Nam và gia đình của anh cũng đang định cư tại Nam Định. Có 30% trong gần 2.000 độc giả chọn phương án “không muốn đội tuyển đẩy mạnh nhập tịch cầu thủ” trong khảo sát gần đây của VnExpress.

Cựu HLV tuyển nữ Việt Nam, Steve Darby cũng có quan điểm này. “Đúng là Xuân Son giỏi, nhưng chỉ là giải pháp ngắn hạn cho thành công”, cựu HLV người Anh nói. “Các tiền đạo nội như Nguyễn Tiến Linh và nhiều cầu thủ khác vốn đã không có nhiều thời gian chơi bóng tại V-League vì các ngoại binh, nay lại còn ít cơ hội thể hiện trên tuyển vì Xuân Son”.

Ông lo ngại: “Nếu một ngày nào đó, cầu thủ Brazil cảm thấy nhớ nhà và muốn trở về thì sao? Tôi đã có kinh nghiệm trong vấn đề này, và nhiều cầu thủ Brazil thường cảm thấy muốn trở về quê hương”.

HLV Steve Darby thời còn làm trợ lý CLB Mumbai City tại Ấn Độ năm 2014. Ảnh: NVCC

Nhập tịch cầu thủ vốn không phải chuyện mới mẻ với các đội tuyển quốc gia. Thậm chí, đã có nhiều cầu thủ nhập tịch từng chơi tại World Cup, như Miroslav Klose, Lukas Podolski hay Gerald Asamoah (Đức), Eduardo Da Silva (Croatia), John Barnes (Anh), Omar Sivori (Italy), Wagner Lopes (Nhật Bản), Alfredo Di Stefano hay Ferenc Puskas (Tây Ban Nha).

Điển hình như Pháp, từng vô địch World Cup 1998 với trung vệ Marcel Desailly, hậu vệ Lilian Thuram, tiền vệ Christian Karembeu hay Patrick Vieira. Đây đều là những cầu thủ sinh trưởng tại các nước thuộc địa, chuyển sang Pháp chơi bóng ở tuổi thanh niên. Nhưng theo HLV Darby, Pháp có chính sách để công dân các nước thuộc địa cũ dễ dàng có quốc tịch Pháp.

Tại Đông Nam Á, Singapore cũng nổi tiếng với chính sách nhập tịch giúp họ vô địch AFF Cup hai lần liên tiếp năm 2004 và 2007, rồi 2012, như với hậu vệ Daniel Bennett, Precious Emuejeraye, tiền vệ Fahrudin Mustafic, Shi Jiayi, tiền đạo Itimi Dickson, Agu Casmir hay Aleksandar Duric.

Trong khoảng 10 năm qua, bóng đá Singapore chững lại, khi chính sách nhập tịch được thắt chặt hơn. “Nhập tịch cầu thủ cản trở sự phát triển của cầu thủ bản địa”, ông Darby nói thêm. “Nếu là cầu thủ mang dòng máu nước đó thì khác. Đằng này, các cầu thủ nhập tịch giống như lính đánh thuê, thi đấu vì tiền, giống như Singapore”.

Chuyên gia Rhysh Rai tham gia bình luận tại giải AFC Asian Cup 2023 ở Qatar. Ảnh: NVCC

Tại ASEAN Cup 2024, Singapore dùng hai cầu thủ nhập tịch là tiền vệ Song Ui-young và Kyoga Nakamura. Theo ông Rai, đúng là Singapore đã tập trung vào thành công ngắn hạn nên bỏ bê sự phát triển của cầu thủ trẻ. “Hiện tại LĐBĐ Singapore đã kiểm soát việc nhập tịch một cách chặt chẽ hơn. Nakamura và Song đã ở Singapore lâu dài và công khai nói về mong ước trở thành công dân Singapore”, chuyên gia từng là bình luận viên chính thức tại Asian Cup nói thêm.

FIFA quy định một cầu thủ nhập tịch đủ điều kiện chơi cho đội tuyển là phải định cư 5 năm trở lên tại quốc gia đó. V-League hiện có vài cầu thủ đã đủ điều kiện này và có thể nhập tịch, như trung vệ 31 tuổi Janclesio (CLB Bình Dương), 29 tuổi Gustavo (Thanh Hóa), tiền vệ 30 tuổi Geovane Magno (Hà Tĩnh) hay tiền đạo 28 tuổi Michael Olaha (SLNA).