Trời hôm đó âm u, không mưa nhưng xám xịt như nỗi buồn của người tiễn đưa. Người phụ nữ mất khi còn quá trẻ, mới ngoài ba mươi, để lại chồng và đứa con nhỏ còn chưa dứt sữa. Tang lễ diễn ra gọn gàng, chỉn chu. Gia đình lặng lẽ, không ai oán than, chỉ có tiếng tụng kinh đều đều và mùi trầm hương lan nhẹ trong gió.

Đến giờ hạ huyệt, mọi người lặng người chắp tay, đứng vòng quanh chiếc quan tài gỗ sơn son thiếp vàng đang từ từ được thả xuống. Tiếng tụng kinh của thầy cúng vẫn đều đều, nhịp nhàng… cho đến khi đột ngột im bặt.

Thầy cúng – một người đàn ông chừng ngoài sáu mươi, vốn trầm tĩnh – đột ngột đứng khựng lại, đôi mắt như nhìn xoáy vào khoảng không trên phần mộ đang mở.

Không ai dám hỏi. Không khí như đông cứng.

Ông ngẩng mặt lên, khẽ lắc đầu và nói, giọng bình nhưng lạnh toát:

– Có người quên chưa xin phép. Không được!

Mấy người khiêng quan tài cũng khựng tay. Cả nhà đứng như bị đóng băng.

Mẹ chồng cô gái lắp bắp:

– Thầy… ý thầy là sao?

Ông thầy không trả lời ngay. Ông quay sang bàn hương án, giọng chắc nịch:

– Trước khi tiễn người xuống mộ, phải xin phép tổ tiên – người đã khuất chưa được trình bày, chưa được thưa gửi, thì sao mà yên lòng?

Lúc đó, cả nhà mới sực nhớ – trong lúc rối ren tang sự, họ đã quên mất nghi lễ nhỏ: báo cáo với gia tiên, thắp hương xin phép trước khi hạ huyệt.

Chỉ trong tích tắc, mấy người trong họ quỳ sụp xuống, run run thắp hương, miệng lẩm nhẩm lời khấn. Đứa cháu trai bỗng òa khóc, khiến không khí càng thêm nặng nề. Chồng cô gái không nói gì, chỉ đứng lặng, tay run như muốn rơi cả nén hương.

Chỉ đến khi hương nghi ngút bay lên, thầy cúng mới gật đầu, tiếp tục tụng niệm. Quan tài lại được hạ xuống chậm rãi, tiếng đất rơi lên nắp gỗ vang lên thậm thịch – nặng nề nhưng trọn vẹn.

Không ai nói gì thêm. Nhưng sau ngày hôm đó, người trong nhà tuyệt nhiên không còn xem nhẹ những nghi lễ nhỏ.

Bởi họ hiểu, đôi khi điều khiến người sống day dứt nhất… không phải là cái chết, mà là khoảnh khắc tiễn đưa cuối cùng – nếu như nó bị bỏ quên, dù chỉ một lời.