Mẹ tôi mất đột ngột vì đột quỵ giữa đêm. Gia đình tang tóc, tổ chức hậu sự chu toàn, chôn cất bà tại nghĩa trang làng đúng nghi lễ.

Di ảnh của bà được rửa từ tấm hình chụp lúc sinh nhật 65 tuổi — váy hoa, nụ cười hiền hậu. Chúng tôi lồng khung đặt trang trọng trên bàn thờ giữa phòng khách.

Ba ngày sau, đúng ngày làm giỗ đầu tiên, họ hàng tề tựu đông đủ. Ai cũng thắp hương, chắp tay cúi lạy trước ảnh bà.

Nhưng rồi đứa cháu 5 tuổi của chị tôi, khi đang ngồi ăn xôi, bỗng quay sang hỏi:

“Ơ mẹ ơi, sao bà nội lại để hình bác Mai vậy?”

Cả nhà sững sờ.

Bức ảnh đổi người

Chị Mai là chị gái cả – người sống cùng mẹ tôi từ nhỏ, gần gũi nhất với bà. Lúc đầu, ai cũng tưởng con nít nhìn nhầm.

Nhưng khi mọi người lại gần nhìn kỹ, cả nhà toát mồ hôi lạnh.

Không còn là hình mẹ tôi.
Trong khung là hình… chính chị Mai, mặc đúng chiếc váy hoa hôm sinh nhật mẹ.

Không ai hiểu chuyện gì đang xảy ra. Ảnh in rõ nét, có khung, không ghép. Đích thị là chị Mai – nhưng không ai trong nhà thay ảnh, càng không có lý do gì để làm thế.

Chị Mai lặng thinh, rồi ngất xỉu ngay giữa nhà.

Cả nhà đưa chị đi cấp cứu. Tim chị đập nhanh, huyết áp tụt. Mất gần 2 ngày mới tỉnh.

Lúc tỉnh lại, chị chỉ lặp đi lặp lại:

“Không phải con… không phải con… con đâu có muốn…”

Mẹ tôi mất chưa đầy tuần, giờ đến chị Mai cũng kiệt sức, chẳng ai còn lòng dạ nghĩ xa.

Chị Mai được phát hiện tử vong trong phòng trọ riêng, cách nhà chỉ 1km.

Khám nghiệm không cho thấy dấu hiệu bị hại. Trong phòng để lại một bức thư tay:

“Con xin lỗi mẹ. Đáng lẽ, người nằm trong quan tài năm ấy… phải là con.”

Qua lời kể của người hàng xóm thân thiết, mọi chuyện dần lộ ra.

Hôm mẹ tôi mất, bà và chị Mai tranh cãi kịch liệt về cuốn sổ tiết kiệm đứng tên chung, trị giá gần 700 triệu. Mẹ tôi muốn chia đều cho cả 3 anh em. Nhưng chị Mai giữ sổ và muốn dùng làm vốn riêng.

Tối đó, mẹ tôi lên cơn đột quỵ. Nhưng thời gian cấp cứu chậm gần 30 phút, do chị Mai… cố tình lưỡng lự, không gọi ngay.

“Em chỉ… muốn bà tức thôi. Em đâu ngờ…” – lời chị thốt lên trong nước mắt ở bệnh viện, ngày chưa phát hiện ra bức thư.

Không ai truy cứu. Gia đình giữ kín chuyện, chỉ nói chị Mai mất vì bệnh tim.

Nhưng sau đó, bức di ảnh kia được giữ nguyên, vẫn là chị Mai – người sống cạnh mẹ suốt 40 năm, và cũng là người… đưa mẹ đi mà không níu lại.

Giỗ năm sau, tôi thấy bố ngồi trước bàn thờ rất lâu, nhìn tấm ảnh ấy, rồi chỉ khẽ nói:

“Tụi nó giờ đều yên rồi. Mình sống tiếp… cho cả hai.”