Trong một buổi chiều mưa giông dữ dội, ông Ba, một lão nông sống lẻ loi ở căn nhà nhỏ ven làng, nghe tiếng gõ cửa dồn dập. Mở cửa, ông thấy một chàng trai trẻ, áo quần ướt sũng, run rẩy vì lạnh. Chàng trai tự xưng là Nam, nói mình là người đi đường, bị kẹt giữa cơn bão. Nhìn vẻ mặt chân thành của Nam, ông Ba động lòng, mời cậu vào nhà, cho mượn áo khô và nấu một bát cháo nóng. Đêm đó, Nam ngủ trên chiếc chõng tre ở góc nhà, còn ông Ba nằm trên giường, lặng lẽ nghe tiếng mưa rơi.
Sáng hôm sau, khi Nam đã rời đi từ sớm, ông Ba phát hiện chiếc hộp gỗ dưới gầm giường, nơi ông cất giữ số tiền tiết kiệm cả đời – gần hai mươi triệu đồng – đã biến mất. Ông lục tung căn nhà, nhưng không tìm thấy dấu vết. Cơn giận bùng lên, ông đấm mạnh vào tường, tự trách mình đã quá cả tin. “Thằng ăn trộm! Ta cho nó chỗ trú, vậy mà nó trả ơn thế này!” ông gầm lên, dù Nam đã đi xa.
Vài ngày sau, ông Ba vẫn chưa nguôi giận. Ông kể chuyện cho hàng xóm, ai cũng lắc đầu tiếc nuối, bảo ông đã gặp phải kẻ lừa đảo. Nhưng chiều hôm ấy, một người lạ xuất hiện trước cổng nhà ông. Đó là một người đàn ông trung niên, ăn mặc lịch sự, tự xưng là chủ tiệm vàng ở thị trấn. Ông ta cầm theo một chiếc túi nhỏ, bên trong là xấp tiền được buộc cẩn thận.
“Ông Ba, tôi đến trả lại tiền của ông,” người đàn ông nói, giọng trầm. “Chàng trai tên Nam đã cầm số tiền này đến tiệm tôi, bảo rằng ông cho cậu ấy mượn để chữa bệnh cho mẹ. Nhưng hôm qua, Nam quay lại, nói rõ sự thật rằng cậu ấy lấy trộm tiền của ông. Cậu ấy khóc, nhờ tôi mang tiền về trả, vì cậu ấy không dám đối mặt với ông.”
Ông Ba chết lặng, tay run run nhận lại xấp tiền. Người đàn ông tiếp tục: “Nam kể mẹ cậu ấy bị bệnh nặng, cần phẫu thuật gấp. Cậu ấy không còn cách nào khác, nên trong lúc tuyệt vọng đã lấy trộm tiền của ông. Sau khi trả viện phí, lương tâm cậu ấy day dứt. Cậu ấy đã đi làm thuê ngày đêm để gom đủ tiền, định chuộc lại lỗi lầm.”
Ông Ba ngồi sụp xuống ghế, nước mắt lăn dài trên gò má nhăn nheo. Ông nhớ lại ánh mắt chân thành của Nam đêm ấy, nhớ cả câu nói bâng quơ của cậu: “Cháu chưa bao giờ gặp ai tốt như ông.” Hóa ra, đằng sau hành động sai lầm của Nam là một câu chuyện đau lòng. Ông tự hỏi, nếu mình không vội vàng phán xét, nếu mình chịu lắng nghe, liệu Nam có phải mang gánh nặng tội lỗi mà rời đi?
Người đàn ông đưa thêm một mẩu giấy nhỏ, nói rằng Nam nhờ gửi lại. Ông Ba mở ra, chỉ vỏn vẹn vài dòng: “Cháu xin lỗi ông. Cháu không mong ông tha thứ, chỉ mong ông sống khỏe mạnh. Cảm ơn ông đã cho cháu một đêm ấm áp giữa cơn bão. Nam.”
Từ hôm ấy, ông Ba thay đổi. Ông không còn kể chuyện về “kẻ trộm” nữa, mà cất mẩu giấy của Nam vào chiếc hộp gỗ, đặt cạnh số tiền đã được trả lại. Mỗi lần nhìn thấy, ông lại nhớ đến bài học đắt giá: lòng tốt có thể bị lợi dụng, nhưng sự cảm thông có thể cứu rỗi một con người. Ông lặng lẽ cầu nguyện cho Nam, hy vọng cậu tìm được bình yên sau những lầm lỗi. Và trong lòng ông, cơn giận ngày nào đã hóa thành một nỗi tiếc nuối, xen lẫn niềm tin rằng, ở đâu đó, Nam vẫn đang cố gắng sống tốt để chuộc lại sai lầm.
