Chỉ khi đứng trên sân khấu tôi mới được là chính mình
* Chào NSƯT Quế Trân. Chị cảm nhận thế nào về tình hình sân khấu cải lương hiện nay?
– NSƯT Quế Trân: Thời gian qua, tôi nghe tin các nghệ sĩ, các đoàn cải lương hoạt động nhiều. Có các chương trình đầu tư tốt, bán vé khả quan, tôi thấy đó là tín hiệu đáng mừng. Tất nhiên khi so với thời hoàng kim thì mình không thể bằng. Bởi vì cải lương hiện nay phải cạnh tranh với nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau. Khán xem cải lương đa số là người lớn tuổi. Gần đây, các nghệ sĩ cũng thu hút được một số khán giả trẻ tuổi. Nhưng với tôi, đây là một quá trình lâu dài theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”. Tôi thấy đây cũng là sự nỗ lực đáng trân trọng và chúng ta nhận được một tín hiệu vui là các bạn trẻ đang dần quan tâm đến cải lương nhiều hơn.
Trong giai đoạn khó khăn này mà các nghệ sĩ nỗ lực và khán giả phản hồi tích cực như vậy, tôi cảm thấy được an ủi và có thêm động lực. Nhưng để so với thời xưa thì làm sao bằng được. Ngày xưa cải lương gần như độc tôn, ít cạnh tranh và khán giả chỉ mua vé đến rạp mới có thể gặp nghệ sĩ. Còn bây giờ truyền hình có quá nhiều chương trình khác nhau mà người ta có thể lựa chọn xem. Nhiều người ở nhà có thể xem truyền hình, YouTube… cho nên ai còn đến sân khấu mua vé xem cải lương, tôi thấy rất trân quý.
* Quế Trân có thấy mình may mắn khi có cơ hội tiếp xúc với những “cây đa cây đề” của sân khấu cải lương. Nhờ vậy mà chị “cứng nghề” hơn?
– Tôi may mắn vì từ nhỏ được xem ba (NSND Thanh Tòng) và các cô chú biểu diễn. Điều đó hun đúc cho tôi niềm say mê, ao ước được hát hay, nổi tiếng như mọi người. Ngày xưa, sân khấu sáng đèn mỗi ngày nên đêm nào tôi cũng ngồi trong cánh gà xem. Nhờ vậy tôi được học nghề, từ lời ca tiếng hát đến cả những điệu bộ. Sau này lớn lên tôi được tham gia nhiều đoàn, được nghệ sĩ Bạch Long chỉ dạy. Tôi đến đâu cũng được mọi người chia sẻ, hướng dẫn cho mình.
* Khi là con nhà nòi, Quế Trân có thấy áp lực không vì dù cố gắng bao nhiêu chị cũng sẽ bị nói nhờ người thân mới nổi tiếng?
– Ai cũng có cội nguồn, nền tảng cả. Khi bước vào ngành nghề nào mình cũng phải học, không học ở trường lớp thì học ngoài cuộc sống. Đến với sân khấu, ai cũng có cho mình những người thầy. Có thể họ không phải là cha mẹ mình nhưng cũng sẽ là những nghệ sĩ nổi tiếng. Người ta thường nói “không thầy đố mày làm nên”. Gia đình tôi luôn nhắc nhở đạo lý tôn sư trọng đạo. Dù đó là người thân hay các cô chú, anh chị trong nghề đã hướng dẫn cho tôi mà tôi cảm thấy mình học hỏi được cái hay thì tôi đều tôn trọng và xem như người thầy.
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, điều đó tạo cho tôi một nền tảng vững chắc mà tôi không muốn tách rời. Bên cạnh đó, tôi cũng muốn tri ân những người ở trong cuộc sống làm nghệ thuật vì đã chia sẻ, chỉ dạy cho tôi.
* Hỏi thật trong quá trình làm nghề, có bao giờ Quế Trân bị mất lửa, muốn từ bỏ không?
– Đôi khi không hoạt động nghệ thuật nhiều, tôi cũng có sự lãng quên. Nhưng có một điều lạ là khi bắt tay vào làm các trích đoạn ca cổ trên kênh YouTube, tôi bị cuốn vào và rất đam mê. Tôi được hoạt động ở khía cạnh nào thì cũng muốn làm tốt. Các đài truyền hình có mời thì tôi cũng hăng hái học tuồng và thể hiện chỉn chu nhất. Cái nghề này lạ ở chỗ có nhiều cô chú vì khó khăn trong cuộc sống nên phải tìm một nghề tay trái. Nhưng có làm gì đi nữa thì sau khi ổn định cuộc sống, họ cũng muốn trở về đi hát. Dường như cái nghề này có một sự cuốn hút lạ lùng nên dù đi đâu chúng tôi cũng quay về với cái nôi của mình.
* Sống với cải lương từ bé và được diễn chung với NSND Thanh Tòng, đến khi cha mất, chắc hẳn NSƯT Quế Trân trải qua khoảng thời gian chông chênh?
– Phải nói rằng sự ra đi của ba tôi là một mất mát lớn cho nền nghệ thuật sân khấu cải lương nói chung và cho tôi, gia tộc nói riêng. Những khán giả thân thương cũng thấy tiếc nuối. Dĩ nhiên với bất kỳ người con nào thì sự mất mát của đấng sinh thành là điều khủng khiếp. Lúc đầu tôi cảm thấy hụt hẫng, thậm chí là muốn buông xuôi. Nhưng tôi nghĩ ba và những người trong gia đình muốn gắn bó cuộc đời với sân khấu cải lương. Ba tôi cũng mong con cái theo nghề nên khi nhận được sự động viên của mọi người, tôi dần lấy lại tinh thần. Chỉ khi đứng trên sân khấu, tôi mới thấy mình được là chính mình.
Cái gì tôi thấy mình làm tốt thì mới dám nhận lời
* Thời gian trước Quế Trân xuất hiện ở các chương trình truyền hình nhưng bây giờ lại khá im ắng. Lý do vì sao vậy?
– Gần đây không có nhiều gameshow phù hợp với hình ảnh hay loại hình nghệ thuật tôi theo đuổi. Cho nên đâu phải lúc nào tôi cũng tham gia được. Tôi nghĩ cái nào mình làm tốt thì mới dám nhận lời. Tôi vẫn thường đi diễn ở các tỉnh và quay clip ca cổ cho đài truyền hình. Tôi cũng tham gia một số sự kiện. Trong sự nghiệp làm nghề cũng khó nói ai là người ăn ý nhất với tôi. Đôi khi trong các vở diễn, đạo diễn thường mời nghệ sĩ phù hợp với tính cách nhân vật. Tôi có cơ hội được biểu diễn với nhiều nam nghệ sĩ khác nhau. Tôi thấy ai mình cũng có thể kết hợp để tạo được dấu ấn với khán giả. Thật ra họ đều là những người kinh nghiệm, giỏi nghề.
* Ở hiện tại, nghệ sĩ Quế Trân có đặt nặng chuyện cát sê khi đi hát không?
– Cũng tùy thuộc vào tính chất chương trình. Có những chương trình mang tính phục vụ, tôi làm đúng trách nhiệm, nghĩa vụ của mình là cống hiến những tiết mục hay, mang đến món ăn tinh thần cho khán giả. Còn về những chương trình thiên về doanh thu hay sự kiện của doanh nghiệp thì ban tổ chức cũng sẽ đánh giá và đưa ra mức thù lao xứng đáng. Chuyện này cũng hơi nhạy cảm nên tôi cũng linh hoạt chứ không phải lúc nào mình cũng cứng nhắc.
* Nghệ sĩ thường ngại hát đám ma, đám cưới. NSƯT Quế Trân cảm thấy thế nào?
– Tôi thấy bây giờ nhiều nghệ sĩ vẫn tham gia mà. Bởi vì quan điểm của tôi là được mang lời ca tiếng hát để phục vụ cho khán giả nên dù là sân khấu gia đình hay sân khấu chuyên nghiệp đi chăng nữa thì cũng bình thường. Nghệ sĩ cũng muốn đến gần gũi hơn với khán giả và khán giả cũng rất quý nghệ sĩ cải lương. Bởi vì chúng tôi không có khoảng cách mà có sự gần gũi với người hâm mộ. Điều đó đi vào lòng khán giả không bởi nghề nghiệp mà còn bởi tấm chân tình mà chúng ta đối đãi với nhau.
* Sau bao nhiêu năm gắn bó với nghề, có điều gì ở sân khấu cải lương khiến NSƯT Quế Trân phải trăn trở?
– Những ai gắn bó với cải lương cũng có điều trăn trở. Ai cũng ra sức gìn giữ phát triển cải lương. Điều tôi thấy đáng quý là mọi người không bỏ cuộc. Có nhiều nghệ sĩ, đơn vị nghệ thuật họ tìm cách này hoặc cách khác, cố gắng để duy trì cải lương và thu hút khán giả đến với mình. Tôi thấy mừng vì điều đó. Ngoài ra, các cơ quan nhà nước cũng rất quan tâm đến cải lương. Có nhiều chương trình được đầu tư hoặc những giải thưởng được quan tâm. Đây cũng là cách để chúng ta động viên các bạn trẻ, các đơn vị cố gắng hơn trong hành trình gìn giữ bộ môn nghệ thuật truyền thống của dân tộc.
* Cảm ơn NSƯT Quế Trân đã dành thời gian chia sẻ!