C.úng cô h.ồn, “giựt cô h.ồn” trong ngày Rằm tháng Bảy là một nét đ.ộc đáo, mang tính nhân văn trong đời sống người Việt từ rất xa xưa.

Tháng 8, năm 2022, sau 2 năm dịch bệnh lắng đọng,”g.iựt cô h.ồn” tại TP.HCM trở lại tưng bừng vào ngày cao điểm là 16/7 âm lịch.

Ở khu vực Q5 TP.HCM, một nhóm 4 người trong đó có cả một bé gái tầm tuổi học lớp 1 cùng xúm xít gom “chi.ến lợi phẩm” gồm hoa quả, bánh trái vừa gi.ựt được cho vào cốp xe gắn máy thật rôm rả. Hỏi ra mới biết họ là một gia đình trẻ ở Q.3, tranh thủ ngày nghỉ ba chở mẹ và 2 con gái đi “gi.ựt cô h.ồn” cho vui. Người mẹ trẻ cho biết cả nhà ra phố g.iựt cô h.ồn ngoài không khí vui vẻ thì còn tin rằng những món đồ cúng giành được còn là lộc may mắn cho gia đình.

2 con gái đang cùng mẹ thu gom “chiến lợi phẩm” bỏ vào cốp xe rồi cả nhà lại
lên đường tìm điểm cú.ng khác

Cũng g.iựt chủ yếu cho vui nhưng nhóm thanh niên ở khu vực chợ Hòa Bình còn tranh thủ gom và bán lại một số món đồ cúng còn nguyên như gà quay, heo quay cho các tiệm. Một bạn trẻ trong nhóm chia sẻ: “Gi.ựt xong, món nào hơi bị nát thì tụi em cùng ăn cho vui, món nguyên thì bán lại kiếm chút tiền”.

Bạn cho biết thêm một con gà luộc còn nguyên con được mua lại từ 100 đến 120 ngàn đồng, heo quay còn nguyên có khi bán được gần cả triệu đồng… Ngoài ra, có gia chủ ném tiền thì cũng kiếm thêm được chút.

Các bạn thường bắt đầu rủ nhau đi từ 9h sáng, cứ rảo khắp các con phố, thấy có cúng là tấp vào, cao điểm là trong khoảng 11 đến 12 h trưa. Có cả một số bạn ở tận quận Bình Tân cũng chở nhau vô tới Q5 đi g.iựt cô h.ồn, vì đây là địa phương có hoạt động c.úng cô hồ.n nhiều nhất. Đôi khi cũng gặp phiền toái, va chạm dẫn đến ẩ.u đ.ả khi có 2 nhóm thanh niên tranh nhau đồ c.úng. Tuy nhiên không phải mâm c.úng nào cũng có những nhóm chuyên “săn” cúng cô h.ồn.

Một mâm cúng cô hồn tại Q5 TP.HCM, nhiều người đang hứng tiền từ gia chủ ném ra

Gi.ựt cô h.ồn có phần ôn hòa hơn là những mâm cú.ng mà ít các bạn trẻ, chỉ có mấy anh xe ôm, chị bán vé số hay người bán hàng rong. Họ kiên nhẫn chờ gia chủ thực hiện xong nghi thức thì vào lấy đồ cú.ng. Cũng có giành nhưng được thì lấy, không được thì thôi. Một anh xe ôm móc ra một bụm tiền lẻ, lần lượt tháo nếp gấp xếp lại ngay ngắn, anh nói: “Nhìn nhiều vậy chứ chừng vài chục ngàn thôi, chủ yếu là cho vui”.

Một nhóm bạn trẻ khoe con gà luộc còn nguyên vừa gi.ựt được
Nhóm thanh niên cứ rong ruổi khắp các con đường, ngõ hẻm để “săn tìm”
những mâm cú.ng cô h.ồn
Có nhóm còn chuẩn bị cả “công cụ” tự chế để hứng tiền. Thường các gia chủ né.m
tiền từ ban công nhà thì chiếc vợt siêu to sẽ thu gom vượt trội
Gia chủ đang né.m tiền xuống, việc này mang ý nghĩa bố thí cho những linh h.ồn
đang vất vưởng, cô đơn chưa siêu thoát
Một cửa hàng cho nhân viên bảo vệ rải gạo xung quanh sau khi hoàn tất nghi thức
cúng cô h.ồn, đồ c.úng đã được gi.ựt hết

Tận dụng thùng giấy hứng tiền

Người chạy xe ôm đang tháo nếp gấp những tờ tiền lẻ vừa giành được từ một mâm c.úng
Gia chủ khấn vái xong thì những người xung quanh sẽ nhanh chóng lao vào giành
lấy đồ cúng. Những người giựt cô h.ồn cũng xem đó là lộc may mắn cho riêng mình
Đồ cúng cô hồn thường là những món quà vặt, hoa quả cho đến gà quay, heo quay và tiền

Phong tục thờ c.úng cô h.ồn đã tồn tại lâu đời trong văn hóa người Việt, đó là biểu hiện của lòng nhân ái, bao dung trong đời sống người dân. Người ta tin rằng xung quanh luôn hiện hữu những linh hồn vất vưởng, chưa được đầu th.ai, siêu thoát, đang cô đơn, lạnh lẽo…Vì vậy trong vào ngày 2 và 16 âm lịch mỗi tháng những gia đình, người làm ăn thường cúng và cầu khấn cho các linh hồn được mau chóng đầu th.ai, siêu thoát. Ngày Rằm tháng Bảy hàng năm là cao điểm cho nét văn hóa này. Trong ngày này khắp nơi đều tổ chức cúng thí, tập trung nhiều nhất là vào ngày 16/7 âm lịch.

Với quan niệm “cú.ng cả năm không bằng Rằm tháng 7”, ở nhiều địa phương nói riêng và TP.HCM nói chung, ngoài thông lệ cúng cô hồn vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm, thì còn có tục giật cô hồn. Có nghĩa là khi chủ nhà cú.ng xong và mâm cỗ tàn nhang thì trẻ con sẽ đến gi.ật cỗ.

Tuy nhiên, những năm gần đây, không chỉ trẻ em mà cả người lớn cũng “giậ.t cô h.ồn”. Từ đó mà vô số những câu chuyện dở khóc dở cười được truyền nhau khắp cõi mạng.

Anh Nguyễn Thành Tín (24 tuổi, quận Bình Tân) bật cười cho biết: “Nhà tôi có truyền thống c.úng lễ vật vào các ngày Rằm, đặc biệt dịp Rằm tháng 7 này. Trong lúc tôi cùng gia đình đang ăn trái cây đợi nén hương tàn, bất ngờ chú chó trong nhà sủa inh ỏi. Lúc này, phía trước cửa nhà, hai thanh niên đi xe máy đường hoàng nhanh chân phi xuống xe tiến tới lấy đi con gà luộc. Tôi khá bất ngờ vì đây là lần đầu tiên bị rơi vào hoàn cảnh này, chỉ biết đứng nhìn cười trừ. Sau đó, người thanh niên này nhìn thấy tôi còn phá lên cười, đưa tay lấy thêm chai rư.ợu cú.ng rồi chạy đi”.

Dở khóc dở cười chuyện "giật cô hồn" tháng 7 ảnh 3
Thanh niên văn minh giật cô hồn không quên rải muối và gạo giúp gia chủ. Ảnh cắt từ clip

Chưa kể, khi rời khỏi mâm cú.ng, anh bắt gặp một cô gái đang đi tới để lượm đồ. Không do dự, anh lập tức đưa cho cô gái một ít tiền mình vừa lượm được. Bất ngờ được anh chàng cho tiền, cô gái dắt xe đạp cũng dừng lại và nhận lấy. Sau đó, cô cũng tiến tới bàn cúng để “gi.ật cô h.ồn”. Hành động dễ tính của chàng trai đã nhận được nhiều lời khen ngợi của cư dân mạng và trao danh hiệu “Giựt thủ thân thiện”!

Được biết, theo quan niệm dân gian, tục lệ c.úng cô h.ồn là một nét văn hóa người Việt. Khi mâm đồ cúng bị tra.nh gi.ành sạch sẽ được coi như điều may mắn cho gia chủ vì họ cho rằng đã làm hài lòng các cô h.ồn.